رويكردهاي عمده شاه عباس در مناسبات با هند (بر پايه مكاتبات متبادله)

Shah Abbassʹ Major Approaches in Relations with India with Regard to the Correspondences

سرزمين هند در دوره صفويه يكي از همسايگان مرزي ايران تلقي مي‌شد. عثماني‌ها در غرب و ازبكان در شمال شرق دو همسايه ديگر صفويان بودند. اين سه منطقه از لحاظ مذهبي با صفويه تجانسي نداشتند؛ بنابر اين در كنار عوامل سرزميني كه موجب بروز جنگ‌هاي طولاني بين ايران با عثماني‌ها و ازبكان گرديد، ناهمخواني مذهبي نيز دامنه اين چالش‌ها را افزود. اما در ارتباط با هند به رغم چند برخورد محدود در منطقه قندهار و با وجود ناهمگوني مذهبي، شكل عمومي‌مناسبات از روندي دوستانه برخوردار بود. به نظر مي‌رسد در كنار عوامل ديگري مانند اقدامات حمايتي شاه اسماعيل از بابر و هم‌چنين پشتيباني شاه تهماسب از همايون كه نقش مهمي‌در شكل‌گيري و تداوم مناسبات‌دوستانه داشت، ديپلماسي فعال شاه‌عباس و ابتكار عمل او در سرعت بخشيدن و افزودن حجم مبادلات سياسي و مكاتبات دوستانه تاثير بسزايي در تداوم و ارتقا اين مناسبات داشته است. نوشتار حاضر در پي بررسي اهميت و تاثير مكاتبات دوره شاه‌عباس بر شكل‌بندي و تثبيت و تداوم مناسبات دوستانه بين ايران و هند است. موضوع تبادل سفرا و تاثير موقعيت‌ها و شرايط در نوع و متن مكاتبات نيز مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراين مساله اصلي در اين نوشتار دريافت اين نكته است كه آيا مكاتبات سياسي و محتواي نامه‌هاي مبادله شده توانست در تنظيم تعاملات شاه‌عباس با دربار هند تاثير حايز اهميتي برجاي گذارد؟

Shah Abbassʹ Major Approaches in Relations with India With Regard to the Correspondences A.Motavali1 India was considered as one of the border neighbor of Iran in Safavid dynasty. Ottoman in the west and Uzbek in the northeast were the other two neighbors of Iran. In terms of religion, these three countries were not of the same type with Safavid. So, religious heterogeneity increased the challenges along with the territorial disputes which caused some long-term wars to break out between Iran and Ottoman and Uzbek. However, the relations between Iran and India have been friendly in spite of some disputes in Ghandehar and religious heterogeneity. It seems that along with other factors such as supporting measures of Shah Ismail from Baber as well as Shah Tahmasb support from Homayun who played a key role in shaping and continuousness of friendly ties, active diplomacy of Shah Abbas and his innovation in accelerating and increasing the political exchanges and friendly correspondences, have had a great effect on continuity and promotion of the friendly correspondences. This article attempts to investigate the importance and the effect of the correspondences in Shah Abbas period in shaping and stabilizing the friendly relations between Iran and India. It also considers the exchange of the ambassadors and the effect of the situations and the conditions in the kind and the text of the correspondences. So, the main question of the article is that whether or not the political correspondences and the content of the exchanged letters had a great effect in regulating the interactions of Shah Abbas with Indian court?