رابطه شيوه‌هاي شناختي يادگيري و پنج عامل بزرگ شخصيت با نگرش تفكر انتقادي دانشجويان دانشگاه تبريز

The Relationship between Learning Cognitive Approaches and Big Five Personality Factors with Critical Thinking Attitude of Students in Tabriz University

اين پژوهش توصيفي ـ همبستگي با هدف بررسي رابطه شيوه‌هاي شناختي يادگيري و پنج عامل شخصيت با نگرش تفكر انتقادي دانشجويان انجام پذيرفت. 346 نفر از دانشجويان كارشناسي دانشگاه تبريز و مشغول به تحصيل در نيمسال دوم سال تحصيلي 87-1388، به شيوه نمونه‏گيري تصادفي خوشه‏اي چندمرحله‏اي انتخاب و به پرسش نامه سبك‏هاي يادگيري كلب و فرم 60 سژالي پرسش نامه شخصيتي NEO و پرسش نامه نگرش تفكر انتقادي كاليفرنيا پاسخ گفتند. داده‏‏ها با استفاده از روش‏هاي آماري تحليل واريانس يك‏طرفه، ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه شيوه گام‌ به‌گام با نرم‏افزار SPSS 5/11 تجزيه و تحليل شد. شيوه شناختي مفهوم‌سازي انتزاعي (26/0=B) و سه عامل شخصيتي روان‌نژندگرايي (74/0- = B)، انعطاف‌پذيري (03/1= B) و باوجدان بودن (62/0= B)، 39 درصد از تغييرات نگرش تفكر انتقادي را پيش‌بيني مي‌كنند (01/0 < P). بين برون‌گرايي ( 36/0=r )، انعطاف پذيري( 33/0=r )، باوجدان بودن (44/0=r )، و دلپذيربودن (30/0 =r) و روان‌نژندگرايي (42/0-= r) با نگرش تفكر انتقادي رابطه وجود داشت (01/0 < P). بين روان‏نژندگرايي و دو شيوه شناختي تجربه عيني و مشاهده تاملي همبستگي مثبت وجود داشت (05/0 و 01/0 < P)، اين رابطه با آزمايش گري فعال و مفهوم‌سازي انتزاعي منفي بود (05/0 < P). بين برونگرايي و تجربه عيني همبستگي منفي وجود داشت (05/0 < P)، اين رابطه با شيوه آزمايش گري فعال مثبت بود (01/0 < P). بين با وجدان بودن و شيوه مشاهده تاملي همبستگي منفي وجود داشت (05/0 < P)، ولي اين رابطه با آزمايش گري فعال مثبت بود (01/0 < P). بين انعطاف‌پذيري و آزمايش گري فعال رابطه منفي وجود داشت (05/0 < P). بين سبك‏هاي يادگيري و عوامل روان‏نژندگرايي، برون‏گرايي، دلپذيربودن و باوجدان بودن رابطه وجود داشت (05/0 و 01/0 < P)

This descriptive research was accomplished to study relationship between learning cognitive approaches and big five personality factors with critical thinking attitude of students. 345 undergraduate students of Tabriz University who were studying in the spring semester of 2009 were chosen by the multi-stage cluster random sampling method. Kolb Learning Style Inventory, NEO-PI Inventory (60 item), California Critical Thinking Disposition Inventory were administered. ANOVA, Pearson Correlation Coefficient and Stepwise Multiple Regression statistical methods were used for analyzing data in SPSS 11.5 software. Abstract conceptualization cognitive approach (B=0.26) and three personality factors of Neuroticism (B=-0.74), Openness (B=1.03) and Conscientiousness (B=0.62) predicted 0.39 variance of critical thinking attitude (P < 0.01). There were significant correlations between Extraversion (r=0.36), Openness (r=0.33), Conscientiousness (r=0.44), Agreeableness (r=0.30) and Neuroticism (r=-0.42) to critical thinking attitude (P < 0.01). There were positive correlation between Neuroticism and concrete experience and reflective observation cognitive approaches (P < 0.01, 0.05); This relationship was negative with active experimentation and abstract conceptualization cognitive approaches (P < 0.05). There was negative correlation between Extraversion and concrete experience (P < 0.05); This relationship was positive with active experimentation approach (P < 0.01). There was negative correlation between Conscientiousness and reflective observation (p < 0.05); This relationship was positive with active Experimentation (p < 0.01). There was negative relation between Openness and active experimentation (P < 0.05). Also, there was a relationship between learning styles and personality factors of Neuroticism, Extraversion, Agreeableness and Conscientiousness (P < 0.01, 0.05)