بررسي رابطه رفتارهاي متفاوت ارتباطي- نظارتي والدين در وضعيت هاي مختلف تحصيلي و اجتماعي فرزندان دانشجو

Effects of Parental Behavior on Academic Achievement and Social Adjustment of University Student Children

هدف از مقاله حاضر، به عنوان بخشي از يك پژوهش ملّي، بررسي تاثير رفتار ارتباطي و نظارتي والدين بر وضعيت تحصيلي- اجتماعي دانشجويان مي باشد. تعداد 2636 نفر متشكل از 1318 دانشجو از ميان دانشجويان مجرد دوره هاي كارشناسي دانشگاه هاي شهيد بهشتي، تبريز، اصفهان، شهركرد و گيلان (دانشگاه هاي جامع دولتي تحت پوشش وزارت علـوم، تحقيقـات و فنـاوري در گـروه هاي آمـوزشـي پنج گـانـه) و 1318 نفـر والـد پـاسخگـو (والد يا يكي از افرادي كه به عنوان مراقب اصلي با دانشجو زندگي مي كند)، با روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. معيار انتخاب، پيشرفت تحصيلي و سازگاري اجتماعي با محيط دانشگاه بوده كه در اين چارچوب از ميان دانشجويان 421 دانشجوي مشروط و 411 نفر معادل مشروط، 237 دانشجوي كميته انضباطي، 245 نفر معادل كميته انضباطي، انتخاب شدند. سپس هر دو عضو خانواده هاي شركت كننده در طرح (دانشجو و والد پاسخگو) به طور جداگانه مقياس سنجش كيفيت ارتباط با خانواده و ميزان نظارت والدين را تكميل كردند. مقايسه نتايج گزارش شده در اين پژوهش نشان داد كه تفاوت ميانگين نمرات متغيرهاي مقياس-هاي چندگانه (ارتباط از ديد فرزند و والد، گرمي ارتباط از ديد فرزند و والد، نظارت از ديد فرزند و والد و لزوم نظارت از ديد فرزند و والد) در بين دانشجويان متعلق به گروه هاي مشروط، كميته انضباطي و گروه هاي معادل آن ها به گونه اي است كه ميانگين نمرات ارتباط و گرمي ارتباط و هم-چنين نظارت، در دانشجويان و والدين دانشجويان متعلق به گروه هاي مشروط و كميته انضباطي نسبت به گروه هاي معادل آن ها پايين تر و تفاوت ميانگين نمرات معنادار است. كيفيت ارتباط والدين با فرزندان، ميزان محبت و كنترل والدين، از مولفه هاي مهم در افزايش سلامت روان دانشجويان است. ارتباط مناسب والدين و فرزندان، همدردي در مورد مشكلات، تبادل نظر در مورد مسايل تحصيلي و اجتماعي و كنترل و نظارت بر وضعيت آن ها منجر به ايجاد احساس خودكارآمدي در دانشجويان و انگيزه بيشتر براي كسب موفقيت هاي بعدي در تحصيل مي گردد.

The purpose of this study, as a national research, was to investigate the effects of the parents’ relational and supervision behavior on the academic achievement and social adjustment of their university student children. 2636 individuals, including 1318 undergraduate, unmarried students from Shahid Beheshti, Tabriz, Isfahan, Gilan and Shahre-Kord universities (421 underachieved, 411 with good achievement who were matched with the underachieved group, 237 maladjusted and 245 with no problem in their adjustment and/or achievement who were matched with the maladjusted group), and 1318 responded parents (mother or father) were selected through systemic sampling method. Both members of the family (student and his/her parent) separately completed a questionnaire about quality and quantity of the students’ relationships with their family and also the parents’ supervision beliefs and behavior. The results revealed that the maladjusted and underachieved groups have significantly lower mean scores on the “Quantity of Relationships”, “Quality of relationships”, Supervision Behavior”, and “Need for Supervision” scales, all of them as viewed by both the young adult children and parents, than the good-achievement and no-problem groups. The role of the quality of parent-child relationships and amount of parental control on the mental health, academic achievement and adjustment of the university students via increasing their motivations as well as their self-efficacy is discussed.