بررسي عوامل موثر بر پذيرش كشت كلزا (مطالعه موردي: استان خراسان رضوي)

Factors Influencing the Adoption of Rapeseed Cultivation(Case Study of Khorasan Razavi Province)

براساس آمارهاي رسمي، توليد روغنهاي خوراكي از منابع داخلي، تنها كمتر از 10 درصد نياز مصرفي كشور را تامين مي‎كند و لذا همه ساله مقادير چشمگيري چربي و روغن خوراكي خام و آماده با صرف هزينه‎هاي ارزي درخور توجهي وارد كشور مي‎شود. طي سالهاي گذشته كلزا بعنوان يك محصول جديد وارد سيستم كشت تعداد محدودي از كشاورزان در استان خراسان رضوي شده است. از آنجا كه هدف دولتمردان طي سالهاي آينده رسيدن به درصد بالايي از خود كفايي در زمينه روغن خوراكي است لذا توجه هر چه بيشتر به توسعه كشت دانه‎هاي روغني بالاخص كلزا به دليل درصد روغن بالا و كيفيت مطلوب آن‎، احساس مي‌شود. در اين مطالعه عوامل موثر بر پذيرش كشت كلزا در چارچوب الگوي لاجيت و با استفاده از داده‌هاي مقطع زماني سال 1387 مربوط به 300 نفر از كشاورزان انتخاب شده به روش نمونه گيري تصادفي دو مرحله اي در استان خراسان رضوي، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه متغيرهاي سطح زير كشت آبي، ميزان استفاده از توصيه‎هاي مروجين، ارتباط با كشاورزان كلزا‎كار، تاثير كشت كلزا بر عملكرد غلات و سطح درآمد كشاورزان رابطه مثبت و معني‎داري با كشت كلزا دارند.

According to official statistics, domestic production of edible oils provides only less than 10 percent of the countryʹs consumption needs, and therefore every year a significant amount of crude and prepared edible oils and fats is imported to the country spending a considerable amount of foreign exchange. Over the past years rapeseed, as a new product, has been implemented by a limited number of farmers in Khorasan Razavi province. Since the authorities seek to achieve self-sufficiency in edible oils, more attention should be paid to developing oilseeds cultivation, especially rapeseed due to its high percentage of oil and its high quality. In this study, factors that influence the adoption of rapeseed cultivation were determined using Logit model. The study conducted in Khorasan Razavi province in 2008. Using two-stage random sampling, 300 farmers were selected for this study. It is concluded that the variables including area of irrigated cultivation, the extent at which farmers implement advisors ‘ recommendations, communication with farmers who cultivate rapeseed, influence of cultivating rapeseed on Grain yield and agricultural income have a significant contribution to rapeseed cultivation.