بررسي تعامل دو نظام روايي و گفتماني در داستان رستم و اسفنديار رويكرد نشانه- معناشناختي

Study of Narrative and Discursive Interaction in The Rostam and Esfandyar Fiction Using Semio-semantics Approach

نشانه- معناشناسي روايي بر دو اصل كنش و تغيير استوار است. كنشگران در اين نظام اغلب به شكل منطقي و بر اساس برنامه هاي از پيش تعيين‌شده پيش مي روند تا به معنايي مطلوب و پايدار دست يابند. به نظر مي رسد كه در بافت داستان‌هاي اسطوره اي و حماسي، گفتمان غالب، گفتمان منطقي و روايي است. در اين پژوهش داستان رستم و اسفنديار از شاهنامه فردوسي را از منظر نشانه-معناشناسي بازكاوي مي كنيم تا با بررسي روابط معنايي موجود در داستان نشان دهيم كه علاوه بر نشانه هاي روايي، مولفه هاي گفتماني نيز در جهت‌دهي معنايي به داستان نقش دارند، زيرا ورود سيمرغ به عرصه داستان، روال طبيعي روايت را دگرگون مي كند و سبب مي‌شود اين بررسي از سطح نشانه-معنا شناسي روايي فراتر رود و به نشانه- معناشناسي گفتماني نزديك شود. اين بررسي نشان مي دهد كه در گفتمان ايديولوژيك شاهنامه، رستم به عنوان پهلوان شكست‌ناپذير ايراني، در مركز انديشه قرار دارد. حوادث داستان‌ها به گونه اي رقم مي خورند كه به اقتدار رستم در بافت شاهنامه آسيبي وارد نكنند؛ از اين رو نشانه ها مطابق خواسته گفته‌پرداز به قهرماني رستم در داستان منجر مي‌شوند.

Narrative semio-semantics is based on two principles: action and change. In this system, all actors often move logical and planned until achieve the favorite and permanent sense. It seems that in the texture of myth and epic fictions, dominant discourse is logical and narrative. In this research, we study the fiction of Rostam and Esfandyar of Ferdowsi’s Shahname based on semio-semantics theory in order to show that discursive components likewise narrative signs, have also effect to assign meaning to the fiction; because the enter of Simourgh to the fiction transforms normal narration and causes this study to go beyond narrative semio-semantics and get closer to discursive semio-semantics. The result of this study showed that in ideological discourse of Shahnameh, Rostam, as unconquerable Iranian hero, is located in the central thought. Events never occur in a way that damage authority of Rostam in the context of Shahnameh. Thus all signs lead to victory of Rostam in all championships in the fiction according to the narrator. Keywords: The fiction of Rostam and Esfandyar, Semio-semantics, Discursive, Narrative.