تبيين جهان‌شناختي سماع

Ontological explanation of Sufi dance (Sama’)

چكيده: سماع يكي از آداب پرشور صوفيان است كه از سده سوم در ميان آنان رواج داشته و دامنه وسيعي از ادبيات عرفاني را به‌خود اختصاص داده است. ادبيات عرفاني صوفيان افزون‌بر ترسيم صحنه هاي گوناگون برپايي سماع، حاوي نكات فراواني پيرامون ابعاد مختلف جهان شناسي، معرفت شناسي، روان شناسي، رفتار‌شناسي و زيبايي‌شناسي است. موسيقي و نغمه هاي عارفانه، حركت و چرخ‌زدن، پايكوبي و دست‌افشاني، و خرقه‌انداختن، اجزا و عناصر اصلي سماع را تشكيل مي دهند. با توجه به اصالت و اهميت خداشناسي و جهان شناسي در عرفان و تجربه-هاي عرفاني، اين مقاله در پي توجيه و تبيين ابعاد جهان شناختي سماع و نمادهاي آن است.

Sufi dance is an exciting Sufi rite, which has been prevailing among the Sufis since the third century and a wide range of gnostic literature has been assigned to it. The gnostic Sufi literature, besides depicting different scenes of Sufi dance, contains several points about ontological, behavioral, epistemological, psychological and aesthetic aspects. Gnostic music and songs, movements, rotating, dancing and stitching of Sufi garment are among the main components of Sufi dance. Given the pivotal role of theology and ontology in mysticism and mystical experiences, the present paper is an attempt to discuss ontological aspects of Sufi dance and its symbols.