بررسي ماهيت شرط مطالبه در بيمه مسيوليت مدني (مطالعه تطبيقي در حقوق ايران و فرانسه)

Analysis of Claims-Made Clause in Liability Insurance a Comparative Study in French and Iranian Law

موضوع قرارداد بيمه مسيوليت مدني، دين مسيوليت مدني بيمه‌گذار است. بيمه‌گر زماني متعهد به جبران خسارت مي‌گردد كه با ايراد خسارت از سوي بيمه گذار در مدت قرارداد بيمه، مسيوليت مدني نامبرده محقق شده باشد. با اين حال گاه در قرارداد بيمه مسيوليت مدني شرط مي‌شود كه بيمه‌گر تنها در صورتي متعهد به پرداخت غرامت گردد كه مطالبه خسارت از سوي زيان‌ديده در طول مدت قرارداد صورت گرفته باشد، حتي اگرفعل زيانبار و يا ورود خسارت قبل از انعقاد قرارداد واقع شده باشد. اين شرط كه «شرط مطالبه در بيمه مسيوليت مدني» ناميده مي‌شود به ويژه در حقوق فرانسه با ترديدها و انتقاداتي از سوي حقوق‌‌دانان و قضات مواجه شده است. در واقع ترديد بر سر اعتبار يا عدم اعتبار اين شرط تا حد زيادي به شناخت ماهيت واقعي اين شرط مربوط مي‌شود. در اين نوشتار پس از معرفي اجمالي شرط مطالبه، به تبيين ماهيت حقوقي آن در فرانسه و ايران پرداخته مي‌شود.

The subject of liability insurance contract is the insuredʹs liability debt. The insurerʹs obligation to indemnity is realized when within the contract term, damage is incurred by the insured. But according to claims-made clause (reclamation clause) the insurerʹs obligation is realized just when the first claim is made in the policy period, though damage itself, or the act causing it has been made before this period. This clause has been encountered with doubts and criticisms by French jurisprudence which is possibly due to misunderstanding about its real nature. Accordingly, this article has focused - after a preliminary representation of The Clause- on explanation of the Clauseʹs legal nature in France and Iran.