مفعول نمايي افتراقي؛ نگاهي ديگر به «را»       

Differential Object Marking; another Look at Persian “Ra”

مفعول نمايي افتراقي ويژگي زبانهايي است كه همه مفعولها را به يك شيوه نشان نمي دهند. بوسونگ (1985) اين پديده را در برخي از زبانهاي ايراني بررسي كرده است. آيسن (2003) نشانه «را» در فارسي را نشانه اي مي داند كه به معرفگي و جانداري مفعولها حسّاس است و اين زبان رانمونه اي از زبانهاي داراي مفعول نمايي افتراقي مي داند. در اين مقاله نشان داده ايم برخلاف ديدگاه آيسن (2003)، نمي‌توان گفت «را» در فارسي فقط طبقه خاصّي از مفعولها را همراهي مي كند؛ به سه دليل: اولاً مي‌تواند در طيف معرفگي با همه مفعولها ظاهر شود و حضور آن تاثيري كلامي دارد؛دوم اينكه طيف جانداري نقشي در حضور «را» ندارد؛ سوم اينكه مي‌تواند با مواردي از غيرمفعولها نيز ظاهر شود. پس با در نظر گرفتن اين سه مورد، نمي‌توان ديدگاه آيسن (2003) را در مورد نقش «را» اقتصادي فرض كرد.

In the literature of differential object marking (DOM), it is argued that animacy and definiteness are the two main distinguishing features in marking or not marking direct objects. Objects high in definiteness and animacy clines are more likely to be case marked. Using a functional-typological approach, Aissen (2003) asserts that in Persian, objects high in definiteness and animacy clines are followed by the postposition, RA. This paper tries to show that Aissen’s explanation of Persian RA is not acceptable and her conclusions are not valid considering Persian data.