نقش قيمت دارايـي‌ها در مكــانيسم انتقال پولي ايران

The Role of Assets Prices in Monetary Transmission Mechanism of Iran

در اواخر دهه1990 و اوايل قرن بيستم با تغييرات زياد قيمت برخي از دارايي‌ها مانند قيمت مسكن و سهام در بيشتر كشورها، توجه زيادي به نقش قيمت دارايي‌ها در مكانيسم انتقال پولي (انتقال سياست‌ها و شوك‌هاي پولي) معطوف شده است. با نگاهي به سال‌هاي بعد از انقلاب و به ويژه دوران بعد از جنگ در ايران مي‌توان مشاهده كرد كه قيمت بعضي از دارايي‌ها مانند قيمت مسكن، نرخ ارز، قيمت سهام و قيمت سكه طلا، تغييرات زيادي داشته است. در اين مقاله با استفاده از مدل SVAR 10 و 9 متغيره، نقش قيمت سهام، قيمت مسكن، قيمت سكه طلا و نرخ ارز در مكانيسم انتقال پولي ايران مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج بدست آمده از مدل SVAR انتخاب شده نشان مي‌دهد كه شوك سياست پولي انبساطي از طريق شوك نقدينگي اثر معني‌دار و پايداري بر قيمت سهام و قيمت مسكن و نرخ ارز دارد. اما تغييرات قيمت سكه طلا بيشتر از تغييرات ارزش دلار (قيمت جهاني طلا به دلار) تاثيرمي‌پذيرد. قيمت سهام كمترين نقش را در توضيح نوسانات توليد به خود اختصاص مي‌دهد. قيمت ساير دارايي‌ها (قيمت مسكن، قيمت سكه طلا و نرخ ارز) حدود 20 درصد تغييرات توليد ناخالص داخلي را توضيح مي‌دهد. لذا قيمت اين دارايي‌ها، واسطه مهم انتقال شوك‌هاي پولي به نوسانات توليد ناخالص داخلي مي‌باشد و از لحاظ اهميت در انتقال سياست‌هاي پولي به توليد ناخالص داخلي، نرخ ارز داراي بيشترين نقش و قيمت مسكن، قيمت سكه طلا به ترتيب داراي نقش كمتري مي‌باشد. همچنين مشخص شد كه سال‌هاي پولي منبع مهم تغييرات توليد ناخالص داخلي مي‌باشد. لذا با تثبيت اين متغيرها مي‌توان نوسانات توليد ناخالص داخلي را نيز تا اندازه زيادي تثبيت كرد. با افزودن قيمت دارايي‌ها به مدل، اثر سال‌هاي سياست پولي از طريق شوك نقدينگي بر نوسانات توليد به طور معني‌داري تشديد نمي‌شود. لذا اين امر هيچ تاييدي در جهت وجود كانال شتاب‌دهنده مالي ديدگاه اعتبار در ايران ارايه نمي‌دهد. همچنين بدون وجود قيمت دارايي‌ها در مدل، آثار شوك نقدينگي حقيقي بر ميزان تورم كمتر برآورد مي‌شود. بنابراين در سياست‌هاي كنترل تورم، براي برآورد صحيح تورم بايد قيمت دارايي‌ها نيز در مدل لحاظ شود.

The purpose of this paper is to analyze the importance of assets prices in monetary transmission mechanism of Iran. This analysis is based on the Structural VAR class of models, which allow assessing the importance of assets prices by comparing the SVAR models (with asset prices and without asset prices). In fact the difference of these two SVAR models (7 & 10 Variables), shows the importance of assets prices in monetary transmission mechanism of Iran. Assets prices include housing prices, stock prices, exchange rates (1$=? Rials) and gold (coin) prices in period of 1989/Q2-2007/Q1. According the results, by adding assets prices (housing prices, stock prices, and gold prices) to the SVAR model, the effect of monetary policy shocks (liquidity shock) on output (GNP) fluctuations does not change significantly. Therefore, this work does not find any evidence on importance of the balance sheet channel (of credit view) in monetary transmission mechanism of Iran. The results show that the expansionary monetary policy (real liquidity) shocks has a significant effect on stock prices, housing prices and exchange rates. The gold prices are more affected by dollar prices fluctuations. Housing prices, gold prices, and exchange rates explain 20 percent of output fluctuations, but stock prices do not explain output fluctuations significantly. Therefore, exchange rate, housing prices, and gold prices have important role in transferring monetary shocks to output fluctuations respectively.