گامي به سوي شاخص عدالت؛ با رويكرد منطق فازي

Taking Step Toward the Justice Index on the Basis of Fuzzy Logic

عدالت فصل مشترك كليه مكاتب با رويكردهاي اخلاقي است و همه آنان به نحوي برابري چيزي را خواسته و كليه تصميماتشان را در آن زمينه سامان داده‌اند. طرح سوال «عدالت در چه چيزي؟» اولين گام در جهت عملياتي كردن و مدل‌سازي عيني اين مفهوم بوده است. در اين تحقيق كوشش مي‌شود با روشي تحليلي - توصيفي، شاخصي پيشنهاد شود كه بر اساس آن بتوان ديدگاه‌هاي گوناگون راجع به عدالت را سامان داده و معياري يكسان براي سنجش ميزان عدالت ارايه نمود. در اين ميان زندگي انسان به دو بخش عمده قبل از فرايند توليد، كه مرحله قابليت‌ها نام مي‌گيرد و مرحله بعد از فرايند توليد يا مرحله توزيع، تقسيم مي‌گردد. در اين نوشتار از شاخص توسعه انساني به عنوان بيان كننده وضعيت عدالت در مرحله قابليت‌ها، شاخص فقر، به عنوان نشان‌دهنده عدالت در مصرف و از شاخص‌هاي نابرابري درآمدي به عنوان تبيين‌كنندگان توزيع عادلانه درآمد، بهره گرفته مي‌شود. براي تلفيق شاخص‌هاي مذكور و ايجاد شاخص عدالت از روش منطق فازي استفاده شده است. در قالب سه سناريو و با استفاده از نرم افزار MATLAB اين نتيجه بدست آمده است كه در سال‌هاي1367تا1384 حركت كلي اقتصاد كشور، با مقداري تسامح به سمت بهبود عدالت بوده است.

Schools that have moral approach have a common point of view about Justice and all demand equality, systematizing their programs on this basis. The first step in operating and objective modelizing of this sense is this question “Justice in what?” In this research, an indicator is proposed that it puts various views of Justice in order and make a unit criterion to measure the scale of Justice, on the basis of descriptive analytic method. However, human life is divided into two main parts; before the act of producing called “capabilities” and after the act of producing called “distribution”. In this research, human development as a feature of the state of Justice, poverty as an indicator of Justice in consumption and inequality of income as a determinant of equitable distribution of income have been used. Fuzzy Logic has been applied to use indicators mentioned above and in order to make an index for Justice. In three scenarios, with MATLAB software, this result has been obtained: From 1988 to 2005, the general course of the Iranian economy has negligently improved Justice.