نقد جهل و خرافه‌گرايي در شعر معاصر (شعر ستيز)

Criticism of ignorance and superstitiousness in the Contemporary Poetry

يكي از مباحثي كه در شعر معاصر، بويژه در اين چند دهه اخير، مورد توجه اهل تحقيق قرار گرفته و آثاري ارزش‌مند بدنبال داشته است، مبحث «نقد ادبي» است. در انواعي كه براي نقد ادبي برشمرده‌اند، نوعي از نقد به نام «نقد اجتماعي» مطرح است كه در آن منتقد با روي‌كردي اجتماعي و مسوولانه، بويژه از منظر «ادبيات ملتزم» يا «متعهد»، به آسيب‌شناسي جامعه مي‌پردازد و بر آن است تا با بيان واقعيت‌هاي تلخ جامعه و دردهاي آن، مخاطبان را به تامل وادارد و از اين طريق آن‌ها را در رسيدن به دواي اين دردها ياري دهد. (فرزاد، 1378، 71) از موضوعاتي كه در نقد اجتماعي جامعه ايراني بايد با حساسيت ويژه‌اي بدان پرداخت، معضل رواج خرافات و جهل و ناداني در شعر معاصر ايران از آغاز مشروطيت تا سال 1357 است. معضلي دردناك كه متاسفانه با تمام اهميت آن چندان بطور جدي مورد توجه و تحقيق پژوهش‌گران ادب معاصر قرار نگرفته است. همين امر ما را بر آن داشت تا اين موضوع را در شعر معاصر ـ شعر دوره مشروطه و دوره نيمايي ـ مورد تحقيق و بررسي قرار دهيم. دراين مجال كوتاه، برآنيم تا به عنوان پيش زمينه بحث، بطور اجمالي و گذرا به ريشه‌يابي اين معضل بزرگ اجتماعي در تاريخ گذشته و معاصر اين سرزمين بپردازيم، آن‌گاه با آوردن شواهد و نمونه‌هايي از شعر معاصر، آن را مورد تجزيه و تحليل قرار دهيم.

One of the discussions in the contemporary Poetry especially in the last few decades which has won great favor by the scholars and had produced valuable works is the field of literary criticism. Sociological criticism, one of its branches studies the work in its social milieu especially in terms of engaged literature examines the social ills in a society in order to reveal and express the bitter realities and pains so that the audience could reflect upon them and in this way get aid to find a remedy for those crisis. (farzad, 1378, 71) The subject which ought to be dealt with utmost sensibility is the problem of growing superstition and ignorance in the contemporary poetry in Iran from the beginning of Constitutionalism till 1357. A major problem which is unfortunately not dealt with seriously by the scholars in contemporary literature. For this reason we were encouraged to study and examine the impact of superstition on the poetry at the time of constitutionalism and at Nima’s time. As a background of the study, briefly the roots of the problem in Iran’s past and contemporary history were dealt with and where possible evidence and example from the contemporary poetry were presented and analyzed.