آموزش عالي و همبستگي ملي در ايران (1368-1384)‏

Higher Education and National Solidarity in Iran (1989-2005)‎

ساختار آموزش عالي به طور عام و دانشگاه به طور خاص، مي‌تواند در طول زمان ‏نقشي محوري در آموزش علوم و فرهنگ و جامعه‌پذيري افراد جامعه ايفا كرده و در ‏فرايند «ملت‌سازي» و هويت‌بخشي تاثير زيادي برجاي بگذارد.‏ نظام آموزش عالي از طريق توزيع فرصت‌هاي برابر، امكان راهيابي افراد مستعد ‏و نخبگان متلق به همه گروه‌هاي اجتماعي را به مجامع علمي و سپس به چرخه قدرت ‏فراهم ساخته و از اين طريق نقش مهمي در تحكيم همبستگي ملي به‌عنوان يكي از ‏شاخص‌هاي مهم توسعه سياسي و اجتماعي ايفا مي‌كند. همبستگي ملي در اين ‏چارچوب به معناي «حضور فيزيكي هم‌زمان مجموعه‌اي از افراد»، «احساس عاطفي ‏مشترك» و «اشتراك در توجه و آگاهي متقابل» مي‌باشد كه در قالب عناصري مانند ‏پيوندهاي احساسي مشترك، فعاليت، تعامل و عناصر هنجاري اشتراكي قابل درك ‏است.‏ روش مورد استفاده در پژوهش حاضر، روش توصيفي ـ تحليلي مي‌باشد. ‏انتخاب اين روش به طور عمده متاثر از نياز به آمار شد كمّي دانشگاه‌ها در دوره پس ‏از انقلاب اسلامي ايران (به‌طور مشخص در مقطع زماني 1368-1384) و هم‌چنين ‏تحليل و تبيين نسبت اين رشد كمي با فرايند همبستگي ملي مي‌باشد.‏ نتيجه‌ آن كه، نيروهاي اجتماعي جديد برخاسته از فرايند آموزشي دانشگاه‌ها به ‏دليل برخورداري از سطح بالاي سواد و آموزش، رشد طبقه متوسط جديد، تقويت ‏فرهنگ جامعوي و ارتقا سطح مشاركت اجتماعي و سياسي نسبت به مسايل ‏اجتماعي و سياسي، داراي احساس هويت مشترك بوده و به واسطه امكان ‏خودآگاهي هويتي، ظرفيت‏هاي جديدي براي ارتقا فرايند همبستگي ملي ايجاد مي‏كنند.‏

Structure of the higher education in general and University in particular, can play a central role in ‎National solidarity Process and cultural socialization. The higher education system can provide the ‎possibility of presence of the qualifying individuals and elites that belong to all social groups in ‎scientific community and then to the cycle power through equal opportunities and thereby provide an ‎important role in strengthening national solidarity as one of the important indicators of social and ‎political development. National solidarity in this context means "the physical presence of people," ‎‎"emotional common sense" and "sharing of knowledge and mutual respect" which can be understood ‎through some elements such as common sence, links, activities, interactions and shared normative ‎elements.‎ The Method which used in this study is descriptive method. This paper creates new capacities for ‎analyzing the relation between education and national solidarity.‎ The conclusion is that the new social forces arising from the educational process have the common ‎sense due to the high level of literacy and education, new middle-class growth, strengthening of social ‎culture and promoting of the social and political participation towards social and political issues, and ‎due to the possibility of self-identity awareness create new capacities for promoting the process of ‎national solidarity.‎