كليدواژه :
زيست توده , كلزا , تداخل , شاخص برداشت
چكيده فارسي :
به منظور بررسي تاثيرپذيري صفات ريخت شناسي، عملكرد و شاخص برداشت ارقام پاييزه كلزا در رقابت با علف-هاي هرز خردل وحشي، چاودار وحشي، جو وحشي و سياه دانه، آزمايشي به صورت فاكتوريل در سال 87-1386 در دانشگاه آزاد اسلامي تبريز انجام شد. عامل‌هاي آزمايشي عبارت از زمان كنترل علف هاي هرز شامل مراحل روزت (7-5 برگي)، اوايل ساقه دهي، آغاز گلدهي، 50 درصد گلدهي و رقابت تمام فصل علف هاي هرز همراه با شاهد و سه ژنوتيپ كلزا شامل Opera، SLM046 و Okapi بودند. بر اساس نتايج در تيمارهاي شاهد بدون علف هرز و تداخل تمام فصل علف هاي هرز به ترتيب 4 و 2 شاخه جانبي در هر بوته توسعه يافت. زيست توده كلزا در تيمار آلوده به علف هرز در كل دوره رشد نسبت به شاهد، 40 درصد كاهش نشان داد. وزن خشك علف هاي هرز در تيمارهاي كنترل آن ها در مراحل اوايل ساقه دهي، آغاز گلدهي و 50 درصد گلدهي به ترتيب با دارا بودن 92، 86 و 87 گرم در مترمربع زيست توده، اختلاف معني داري با هم نداشتند. علف هاي هرز توانستند وزن خشك خود را در صورت عدم كنترل در طول فصل رشد تا 410 گرم در مترمربع افزايش دهند. سطوح كنترل علف هاي هرز در مراحل روزت، آغاز گلدهي و 50 درصد گلدهي با كاهشي به ترتيب برابر 32، 44 و 50 درصد در عملكرد دانه از شاهد فاصله گرفتند. در اين آزمايش با افزايش طول دوره تداخل علف هاي هرز از ميزان اختصاص ماده خشك به دانه ها كاسته شد. درصد روغن دانه كلزا تحت تاثير ارقام و دوره‌هاي رقابت علف هاي هرز قرار نگرفت. كاهش عملكرد روغن در سطوح تداخل علف هرز نسبت به شاهد به ترتيب 32، 4، 45، 50 و 55 درصد بود. يك بار كنترل علف هاي هرز در اوايل ساقه دهي هر سه ژنوتيپ مورد مطالعه كلزا توصيه مي شود.
چكيده لاتين :
In order to study effects of competitive weeds (Sinapis arvensis, Hordeum spp., Secale montanum and Agrostemma githago) on morphological traits, yield and harvest index of winter rapeseed (Brassica napus L.) cultivars a factorial experiment was conducted in Islamic Azad University of Tabriz, during 2007-2008. Experimental factors were weeds controlling times included weeding in rosette (5-7 leaves stage), early stem elongation, early flowering and 50% flowering stages, full season competition and control; and Opera, SLM046 and Okapi cultivars. Results showed that number of branches per plant in control and full-season interference treatments were 4 and 2, respectively. Rapeseed biomass in whole season weed-infested plots reduced 40%, as compared with control. Weeds biomass in treatments those weeds were controlled at early stem elongation, early flowering and 50% flowering stages with 92, 86 and 87 g m-2 had non-significant difference. Weeds could increase biomass up to 410 g m-2 when grew with rapeseed along the season. Weeds controlling at rosette, early flowering and 50% flowering stages with 32%, 44% and 50% reduction value in seed yield, respectively, had significant difference with weed-free plots. When the weeds competition period extended a long time, allocation of biomass to seeds decreased. Seed oil percentage was not affected by cultivars and weeds competition periods. Reduction value in oil yield of rapeseed in different levels of weeds control were 32, 4, 45, 50 and 55%, respectively. Weeds controlling once in early stem elongation of all studied cultivars of rapeseed was recommended.
