ارزيابي و مكان‌يابي جهات توسعه فيزيكي شهر با استفاده از مدل منطق فازي مطالعه موردي: شهر ديواندره

Evaluation and site selection of urban physical developmental directions using fuzzy logic Case Study: Divandareh City

پارامترهاي طبيعي يكي از عوامل اصلي و تعيين كننده جهات توسعه فيزيكي شهرها و سكونتگاه ها محسوب مي‌شوند. در يك منطقه كوهستاني تاثير اين عوامل به عنوان موانع توسعه دوچندان شده و مي‌تواند مخاطرات طبيعي را نيز به همراه داشته باشد. در اين پژوهش سعي شده با شناسايي عوامل تاثيرگذار و ارزيابي آن، جهات بهينه توسعه فيزيكي شهر ديواندره به عنوان يك منطقه كاملاً كوهستاني، مشخص شود. براي اين كار از 10 شاخص موثر استفاده شده و براي ارزيابي، مدل سازي و پيش بيني نواحي مناسب توسعه كالبدي شهر از مدل منطق فازي استفاده شده است. به طوري كه هركدام از لايه‌ها با توجه به توابع عضويتي فازي در نرم افزار Arc GIS 9.3 فازي شده اند و سپس عملگر ضرب، جمع و مقادير مختلف گاماي فازي روي اين لايه‌ها اجرا شده است. جهت انتخاب گاماي بهينه فازي مقايسه تحليلي روي پهنه‌هاي مناسب وضع موجود شهر بر اساس نقاط بحراني با پهنه‌هاي مناسب حاصل از مقادير گاما انجام گرفت و مشخص شد گاماي 8/0 فازي بيشترين تطابق را با اراضي مناسب وضع موجود شهر دارد. در نهايت نقشه نهايي به 5 كلاس تناسب طبقه بندي گرديد و مشخص شد كه 24 درصد از منطقه مورد مطالعه (87/28كيلومترمربع) در كلاس با قابليت تناسب مطلوب و 7/56 درصد از منطقه (68 كيلومترمربع) در كلاس تناسب نامطلوب قرار مي گيرد. بر اساس نقشه نهايي طبقه بندي مي‌توان نتيجه گرفت كه پهنه‌هاي مساعد جهت توسعه فيزيكي آتي شهر ديواندره بيشتر در بخش شرقي، تا حدودي نيز بخش شمالي و جنوب شرقي به صورت پراكنده وجود دارند.

Evaluation and site selection of urban physical developmental directions using fuzzy logic Case Study: Divandareh City Hashem Hosseini: M. Sc. Student of Geomorphology Amir Karam: Assistant Professor, Faculty of Geography, Kharazmi University Amir Saffary: Assistant Professor, Faculty of Geography, Kharazmi University Ezzatolla Ghanavati: Associate Professor, Faculty of Geography, Kharazmi University Ebrahim Beheshti Javid: M. Sc. Student of Geomorphology Abstract Natural parameters are the main and defining factors in physical development aspects of the cities and habitats. The effects of these factors as developmental obstacles are doubled in a mountainous region and can cause natural hazards. In this study we tried to identify the optimal directions of physical development in Divandareh as a mountainous region through recognizing and evaluation of influential factors. To do so, 10 effective indices are used and for evaluation, modeling and predicting the suitable areas of physical development of the city, the fuzzy logic model is used so that each layer are entered into the ARC GIS 9.3 software. And then product, sum and various amounts of Fuzzy gamma operator are implemented in these layers.. Analytical comparison on suitable zones of the present situation of city based on critical points with appropriate zones obtained from gamma amounts were done in order to select the optimal fuzzy gamma and it was identified that 0.8 fuzzy gamma has the maximum compatibility with the suitable lands for existing condition of the city. Then final map was grouped into 5 classes and it was determined that 24 percent of the study area (28.87 km2) is located in the class with the high suitability. 56.7 percent of the area (68 km2) is located in a unfit suitability class. Based on the final classified map of we can conclude that the suitable zones for future physical development of Divandareh are mostly located in east, partly in northern and south-eastern areas in a disperse manner. Keywords: Locating, Physical Urban development, Fuzzy Logic, GIS, Divandareh.