ابيات نويافته منسوب به سنايي

Newfound verses attributed to Sanai

حكيم سنايي از معدود شاعران و عارفان مهم و آغازگر زبان فارسي است كه آثارش تحوّلي نوين در محتواي شعر فارسي پديد آورد و به مصداق «كالبرق في الدُّجي و الشّمس في الضّحي»، روشنگر راه شاعران بزرگي چون عطّار و مولانا شد. اهمّيّت مقام سنايي در ادب و عرفان و جايگاه اشعار او، هنوز چنان كه بايد باز نموده نشده است. به اين منظور در جريان بررسي ابيات سنايي در آثار منثور، ابياتي از وي در متون نثر سده‌هاي ششم تا نهم پيدا شد كه در تصحيح‌هاي مشهور آثار اين شاعر بزرگ وجود ندارد. در اين مقاله به معرّفي منابع و بررسي چهل و سه بيت استشهادي منسوب به سنايي بر مبناي نوزده متن نثر فارسي كهن پرداخته شده است كه به گفته مولّفان آثار و يا به سبب همراهي با ديگر ابيات سنايي، به وي نسبت يافته است و مي تواند براي تصحيح‌هاي بعدي آثار سنايي قابل استفاده باشد.

Hakim Sanai is among the few major poets and mystics and is one of the Persian-language primers, whose works created modern developments of the Persian poetry’s content. He was also, in the true sense of the word, “like a thunder that lightened and like a sun that shined,” brightening the road of such poets as Attar and Rumi. The significance of Sanai’s position in literature and mysticism, as well as the position of his poetry has still not been explored as it should be. While examining Sanai’s verses in the prose works, his verses were found in the prose texts of the 6th to 9th century AH/12th to 15th century AD, which do not exist among the popular edited works of this great poet. This article introduces the sources and investigates 43 confirmed verses attributed to Sanai, based on nineteen ancient Persian prose texts, whose authors attribute them to Sanai, or are attributed to him due to coming in the same text with his other verses. This may prove useful for the future edited works of Sanai.