بررسي صور ابهام و عوامل آن در رسايل عرفاني سهروردي

Disambiguation and itʹʹs Tire in the Mystic works of Sohrevardi

در اين جستار صور ابهام و عوامل ايجاد آن را در رسايل عرفاني سهروردي- كه از نوع داستان‌هاي رمزي هستند- بررسي كرده‌ايم. از آن جا كه بيان عرفاني رمزي از نوع مفاهيم معرفتي است و طريقه تعبير از آن فقط از طريق الفاظ متشابه ممكن است، سهروردي براي تبيين آن مفاهيم به تمثيل روي آورده است. تمثيل‌هاي رمزي او از روايت داستاني و نماد تشكيل شده و همين غلبه نمادها بر روايت داستاني ايجاد ابهام كرده است. در اين مقاله بر اساس تاويل‌هايي كه تا كنون از تمثيل‌هاي سهروردي صورت گرفته، ابهام‌هاي باقي مانده در اين تمثيل‌ها و عوامل آن بررسي شده است. نتايج نشان مي‌دهد ميزان ابهامات در هر يك از اين تمثيل‌ها، اولاً به پيش زمينه فكري و عقيدتي مخاطب و ميزان آشنايي او با ذهنيّت و جهان‌بيني سهروردي و ثانياً به نوع نمادهاي به‌كار رفته در تمثيل(اساطيري، شخصي و تكراري بودن نمادها) بستگي دارد. بالاترين سطح ابهام را در رسايل آواز پر جبرييل، عقل سرخ، في حقيقه العشق و رساله الطّير مي توان ديد.

In this paper we have studied and shown the ambiguity forms and the factors making them in Sufism letters of Sohrevardi which are symbolic stories. Because symbolic sufism stated are kind of knowledge concepts , and the way of interpretation is just possible by similar words. Sohrevardi has used allegory for stating those concepts .His symbolic allegories have been formed from fiction narrations and symbols and the overcoming of these symbols over fiction narrations has formed ambiguity . In this paper according to the interpretations which are taken from Sohrevardiʹs allegories, the remaining ambiguity in these allegories and itʹs factors were studied. The obtained results show that the amount of ambiguities in each of these allegories depends firstly on the readerʹs presuppositions and beliefs and his familiarity with Sohrevardiʹs mentality and outlook and secondly on the kind of applied symbols in allegory (mystic, personal and repetitive symbols. The most ambiguous parts are in these letters; Avaz-e par-e Jebraeil, Aghl-e sorkh,Fi haghighatel Eshgh and Resalatottair.