كاربرد فراتحليل در تحقيقات علوم اجتماعي و رفتاري: مروري بر مزايا، تنگناها و روش‌شناسي

Application of meta-analysis in social and behavioral science: a review of advantages, disadvantages, and methodological issues

فراتحليل، پژوهشگران را قادر مي‌سازد تا نتايج مطالعات مربوط به حوزه خاص را در قالب يك سوال پژوهشي مشخص تحليل كنند. بر اساس نتايج حاصل از اين بازنگري‌هاي مربوط به يك موضوع خاص است كه زمينه تدوين نظريه‌ها و مدل‌هاي تجربي جديد فراهم مي‌شود. اغلب، با كنكاش پژوهش‌هاي يك حوزه خاص، به تعداد زيادي مطالعه برخورد مي‌كنيم كه به بررسي متغيرهاي مشابهي پرداخته‌اند. با وجود تشابه موضوع مورد بررسي ممكن است كه اين مطالعات بر حسب روش، براي مثال مطالعات ميداني در برابر آزمايشي، يا جامعه مورد مطالعه متفاوت باشند. از آن جا كه اغلب نتايج اين مطالعات مشابه نيست، پس به روشي نياز داريم كه بر اساس تركيب نتايج مختلف با هم آگاهي ما در خصوص موضوع را افزايش دهد. در همين راستا فراتحليل با هدف تركيب آماري يافته‌هاي پژوهش‌هاي قبلي، دو فرايند عمده را دنبال مي‌كند: 1- علاوه بر خلاصه و توصيف كردن نتايج مطالعات موجود در پيشينه يك موضوع مشخص، ميزان رابطه يا تفاوت واقعي در جامعه مطالعات مختلف را نيز دنبال مي‌كند 2- برآورد تاثير ويژگي‌هاي روش‌شناسي مطالعات روي ميزان تفاوت يا روابط برآورد شده در پژوهش‌هاي مختلف در حوزه‌اي معين. مقاله حاضر با هدف معرفي رويكردها، اهداف، مزايا، معايب و مراحل انجام فراتحليل در حوزه علوم اجتماعي و رفتاري ارايه شده است.

Meta-analysis enables researchers to analyze the findings of studies related to the specific area in the form of a specific research question. Based on the results of these reviews for the specific subject, development of new theories and experimental models is provided. Often, by exploring studies in a particular field, we encounter a large number of studies which were conducted on the same variables. Despite the similarity of studied subjects, it seems that the methods, for example experimental vs. survey or populations of these studies are different. Since, the result of these studies often is not similar, so we need a method based on combining the various results together to improve our knowledge about the subject of study. In the same way, meta-analysis, with the aim of statistically combining results of previous researches, follows two major processes: 1- in addition to making summary and description on the results of studies in the history of specific subject, it also follows the level of relations or a real difference in the populations of various studies, and 2- It estimates the effect of methodological properties of studies on the level of differences or the estimated relationships in various studies in the specific fields. In the present paper, approaches, goals, advantages, disadvantages of meta-analysis procedure in the field of social, and behavioral sciences were discussed.