آغاز تاريخ‌نگاري محلي ايران

The Beginning of Local Historiography of Iran

چنين گفته شده كه تاريخ‌نگاري محلي ايران– به عنوان جزيي از تاريخ‌نگاري محلي در تمدن اسلامي– از سده سوم هجري و به دنبال تغييرات گسترده سياسي، اجتماعي، علمي و فرهنگي در نواحي مختلف ايران و با پيشگامي خراسان آغاز شد. اما عموم نويسندگاني كه در اين زمينه به‌اظهار نظر پرداخته‌اند، تك نگاري‌هايي را كه اخباريان مكتب‌ تاريخ‌نگاري عراق از نيمه سده دوم هجري به بعد راجع به فتح شهرهاي ايران نوشته‌اند، در كنار چند اثر نوشته شده در خراسان (كه آنها نيز از چشم اين نويسندگان دور مانده) و در حقيقت اولين تاريخ‌‌هاي محلي شهرها و نواحي ايران به شمار مي‌آيند، ناديده گرفته‌اند. اين مقاله به بررسي نقش اخباريان عراق در آغاز تاريخ‌نگاري محلي ايران مي‌پردازد.

It is said that the local historiography of Iran – as a part of local historiography in Islamic Civilization – began after the widespread political, social, scientific, and cultural changes in various regions of Iran and with Khurasan as its pioneer. But all the writers who have commented in this respect have disregarded the monographs that the traditionists of Iraq school of historiography have written about the conquest of Iranian cities since the second half of the 2nd/8th century along with several other works written in Khurasan (which have also been ignored by these writers), and have in fact been the first local histories of the cities and districts of Iran. This article studies the role of the Iraq’s traditionists in starting the local historiography of Iran.