ارزيابي پايداري عملكرد لاين هاي اميد بخش برنج

Evaluation of Yield Stability Promising Lines of Rice (Oryza sativa)

تعيين ارقام جديد و پرمحصول با پايداري عملكرد بالا از مهم ترين اهداف اصلاح برنج مي باشد. به منظور تعيين پايداري عملكرد، ده لاين اميد بخش برنج به همراه ارقام هاشمي و كادوس به عنوان شاهد، در سال هاي ????، 1386و 1387 در موسسه تحقيقات برنج كشور واقع در رشت مورد مقايسه قرار گرفتند. نوع طرح آزمايشي در هر سه سال، بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار بود. تجزيه واريانس مركب نشان داد كه تفاوت بين ژنوتيپ ها از نظر اكثر صفات معني دار بود كه حاكي از وجود تفاوت در عملكرد و تنوع ژنتيكي بين ژنوتيپ هاي مورد مطالعه مي باشد. معني-دار شدن اثر متقابل ژنوتيپ × سال براي برخي صفات از جمله عملكرد، بيانگر واكنش متفاوت ژنوتيپ ها در سال هاي مختلف بود. براي تعيين ژنوتيپ پايدار و داراي عملكرد بيشتر، از روش هاي تجزيه پايداري مانند واريانس محيطي، ضريب تغييرات، واريانس پايداري شوكلا، اكووالانس ريك، پليستد و پترسون، ضريب رگرسيون فنيلي و ويلكينسون، ابرهارت و راسل و ضريب تشخيص پينتوس و نيز روش غيرپارامتري رتبه بندي استفاده شد كه در بيشتر روش ها رقم هاشمي به عنـوان پايدارترين رقم شناخته شد. همچنين، لاين هاي شماره ي 9 (IR78530-45-3-1-3 (، 6 (IR76993-49-1-1) و ? (IR78533-30-2-1) به دليل داشتن عملكرد بالا و با توجه به پارامترهاي پايداري محاسبه شده به عنوان لاين هاي پايدار شناسايي شدند.

Determining new and higher and stable yielding varieties is one of the most important objectives of rice breeding. To achieve this goal, ten promising lines of rice along with two improved cultivars (Hashemi and Kadous) were compared at National Rice Research Institute in Rasht, Iran, for three years (2006, 2007 and 2008). The experimental design was randomized complete blocks with four replications in these three years. The combined analysis of variance indicated significant difference among genotypes, for the traits studied. This indicates genetic variation among genotypes understudy. The interaction of genotype × year for yield was significant which demonstrate different responses of genotypes during different years. Different stability analysis methods were used to determine the higher and stable yielding variety like: environmental variance, coefficient of variability, coefficient of regression proposed by Finaly and Wilkinson, Deviation from regression by Eberhart and Russel, Shuklaʹs stability variance, Wrickeʹs equivalence, coefficient of determination of Pintus and non-parametric method of rank. By using these analyses it was found that Hashemi was a stable yielding variety. It was also revealed that line No. 9 (IR78530-45-3-1-3), line No. 6 (IR76993-49-1-1) and 8 (IR78533-30-2-1) were found as stable producer lines.