اثر كود زيستي ازتوباكتر و سطوح مختلف كود نيتروژنه بر عملكرد و اجزاي عملكرد در سه رقم گندم نان

The Effect of Biofertilizer, Azotobacter, and Different Levels of Nitrogen Application on Yield and Yield Components of Three Bread Wheat Varieties

اين تحقيق با هدف بررسي اثر كود زيستي ازتوباكتر و سطوح مختلف كود نيتروژنه بر صفات كمّي و كيفي سه رقم گندم در پاييز سال 1386 در ايلام اجرا شد. آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار انجام گرفت. ارقام چمران، پيشتاز و بهار در كرت هاي اصلي و مصرف كودهاي زيستي و شيميايي در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج تجزيه‌ واريانس صفات مورد بررسي، نشان داد كه وزن هزار دانه و درصد پروتيين تحت تاثير رقم قرار نمي گيرد، ولي ساير صفات مورد اندازه گيري تحت تاثير رقم و سطوح مختلف كودهاي زيستي و نيتروژنه قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه تيمارهاي كودي همراه با ازتوباكتر عملكرد بيشتري را نسبت به تيمار نيترات مصرفي و يا ازتوباكتر به تنهايي دارد. علاوه بر آن، مصرف كود زيستي ازتوباكتر مي تواند مقدار نيتروژن مصرفي را كاهش دهد، ولي زماني گندم مي تواند عملكرد مناسبي را توليد كند كه يك منبع نيتروژنه به همراه آن استفاده شود. همبستگي صفات مورد بررسي با عملكرد نشان داد كه در شرايط اين آزمايش وزن هزار دانه و تعداد سنبله در متر مربع و تعداد دانه در سنبله همبستگي بسيار معني داري را با عملكرد دانه دارد. نتايج كلي آزمايش نشان داد كه بيشترين عملكرد مربوط به تيمار 25 درصد كود نيتروژنه همراه با كود زيستي و كمترين آن به كود زيستي به تنهايي مربوط است.

In order to study the effects of different compounds of biofertilizer and Nitrogen on yield and yield components of three bread wheat varieties including Chamran, Pishtaz, and Bahar, an experiment was conducted at agricultural research station in Shirvanchardavol, Ilam province, 2007-2008. This experiment was arranged as split-plot in RCBD (Randomized Completely Block Design) with four replications. Chamran, Pishtaz, and Bahar cultivars were allocated to main plots and the compounds of biological and chemical fertilizers were arranged in sub-plots. The results of the studied characteristics variance analysis showed that the weight of 1000 seeds and protein content were not significantly affected by the variety, but other characteristics were significantly affected by the variety and different levels of fertilizer compounds. The results indicated that the compounds of fertilizer and Azotobacter compared to the application of the one by itself result in a higher yield. In addition, by applying Azotobacter, the amount of the applied Nitrogen would be reduced, but in the course of this experiment, high yield can only be achieved in the presence of the both. In the current research the 1000 seed weight, spike number per m2, and seed number per spike are significantly correlated with seed yield. The 25% Nitrogen and Azotobacter compound resulted in the highest yield, and the mere application of the biofertilizer resulted in the lowest yield.