جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي استادان: نقش جنسيت، مرتبه علمي و نحوه ارايه آموزش (مجازي، حضوري) در دانشگاه علوم پزشكي مشهد

Curriculum Orientations among Faculty: The Role of Gender, Academic Level and Learning Approach (Face-To-Face and Virtual) in Mashhad University of Medical Sciences

مقدمه: جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي استادان در موفقيت و شكست برنامه‌هاي آموزشي نقش مهمي دارد. هدف اين پژوهش بررسي جهت‌گيري برنامه‌ درسي استادان بر اساس جنسيت، مرتبه علمي و روش ارايه آموزش است. روش‌ها: اين پژوهش از نوع توصيفي مقطعي است كه در سال 1390 اجرا شد. جامعه آماري پژوهش شامل استادان دانشگاه علوم پزشكي مشهد بود كه نمونه اي به تعداد 145 نفر از آنان مورد بررسي قرار گرفت. به منظور جمع‌آوري اطلاعات، از پرسشنامه جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي ماهليوس و همكاران استفاده شد. تحليل داده با استفاده از آزمون‌هاي تحليل واريانس چند متغيره، آزمون لوين، همبستگي پيرسون و تعقيبي توكي انجام شد. نتايج: استادان جهت‌گيري رفتارگرايي، به‌گزيني شوآب و فرايند شناختي را بيش از ساير جهت‌گيري‌ها ارزش‌گذاري كردند. بين جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي استادان بر حسب نوع ارايه آموزش (حضوري و مجازي) و مرتبه علمي آنان تفاوت معناداري مشاهده شد. مربيان نسبت به اساتيدي كه داراي مرتبه استادي بودند جهت‌گيري انسان‌گرايي را در سطح بالاتري ارزش‌گذاري كردند (001/0P=). بر حسب جنسيت تفاوت معناداري در جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي استادان مشاهده نشد. بين حيطه‌هاي مختلف جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي رابطه مثبت مشاهده شد (001/0 > p). نتيجه‌گيري: با توجه به اهميت جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي براي موفقيت در تدريس و يادگيري، پيشنهاد مي‌شود اقدامات لازم در خصوص تغيير جهت‌گيري استادان و حركت به سمت جهت‌گيري‌هاي انسان‌گرايانه و سازنده‌گرايي اجتماعي توسط دست‌اندركاران صورت پذيرد.

Introduction: Curriculum orientations are effective in curriculum success and failure. This study aimed to investigate faculties’ curriculum orientations based on gender, academic level and teaching approaches. Methods: This cross-sectional descriptive research was conducted in Mashhad University of Medical Sciences in 2011. The research population included the faculty of Mashhad University of Medical Sciences. A sample size of 145 faculties teaching in Mashhad University of Medical Science completed the Mahlios curriculum orientation questionnaire. Data were analyzed using MANOVA, Pearson coefficient, and Tukey post-hoc tests. Results: The findings showed that faculty preferred Behaviorism, Eclectic and Cognitive processes rather than Academic Rationalism, Social Reconstruction, Constructivism and Humanistic ones. We found significant differences between teachers’ curriculum orientation based on teaching approaches (face-to-face and virtual) and the faculty academic level. The instructors’ evaluation of humanistic orientation was higher than that of the professors’. Gender had no significance for curriculum orientation. There were significant correlations between all curriculum orientations. Conclusion: Considering importance of curriculum orientations in teaching and learning process, it is recommended that higher education administrators initiate measures to shift curriculum orientation toward humanistic and social constructivism.