بررسي برخي خصوصيات مورفولوژيكي موثر در افزايش قدرت رقابتي گندم (Trticum aestivum) در رقابت با علف هرز بروموس (Bromus japonicus)

Competitive Characteristics of Wheat Cultivars in Competition with Japanese Brome (Bromus japonicus)

به منظور بررسي قدرت رقابتي ارقام مختلف گندم ((Triticum aestivum L. در رقابت با علف هرز بروموس(Bromus japonicus Thunb.) اين آزمايش در سال زراعي 83-1382 در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي سيستان در 20 كيلومتري شهرستان زابل در جنوب شرق ايران اجرا شد. در اين آزمايش شش رقم گندم شامل دو رقم بومي( بولاني و كلك افغاني) و چهار رقم جديد ( چمران،كوير، هيرمند و هامون) به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار و در تراكم مطلوب خود، با و بدون علف هرز بروموس كشت شد. تراكم بروموس در پلات هاي آلوده 100 بوته در متر مربع در نظر گرفته شد. نتايج نشان داد كه توانايي رقابت ارقام بومي بيشتر از ارقام جديد و رقم قديم بولاني داراي بيشترين شاخص رقابت، اما كمترين عملكرد را در بين ارقام داشت. رقم قديم كلك افغاني از لحاظ شاخص رقابت در درجه دوم قرار گرفت و بيشترين عملكرد را در بين ارقام دارا بود و بعنوان رقم با بيشترين توانايي رقابت و رقم جديد هيرمند كمترين شاخص رقابت و كمترين عملكرد را داشت و بعنوان رقم با كمترين توانايي رقابت انتخاب شدند. رقم كلك افغاني در حضور بروموس از نظر خصوصياتي مانند تجمع ماده خشك، شاخص سطح برگ، تعداد پنجه، ارتفاع، عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه بر رقم جديد هيرمند برتري داشت و وزن خشك بروموس در مخلوط با ارقام بومي (بولاني و كلك افغاني) به مراتب كمتر از وزن خشك آن درمخلوط با ارقام جديد ( كوير، چمران، هيرمند و هامون) بود.

A field experiment was conducted to study the competitiveness of wheat cultivars against Bromus japonicus at Sistan Agricultural Research Station during 2003. The experimental design was a randomized complete block assigned in factorial arrangement of treatments with four replications. Six wheat cultivars comprised two natives (old cultivars; Boulani and Kalak-Afghni), and four new-released cultivars (Chamran, Hirmand, Kavir, and Hamoun) (as factor a) were grown in pure stand and in mixture with B. japonicus (as factor b). Weed density was 100 plants m-2. The old cultivars were found more competitive than new-released ones. Boulani was the most competitive cultivar, however, had the lowest yield. In contrast, Kalak-Afghani with a good competitive ability indicated the highest yield. Cultivar Hirmand with a low yield and the highest weed infestation was indicated the least competitive cultivar. The more competitive cultivars had more biomass, leaf area, plant height, tiller number, and grain yield than the less competitive ones in competition with B. japonicus.