پاسخ علف هاي هرز سوروف [Echinochloa crus-galii (L.) P. Beauv.] و گاوپنبه (Abotilon theophrasti Medicus.) به علف كش هاي گليفوسيت و نيكوسولفورون در شرايط گلخانه اي

Response of Barnyardgrass [Echinochloa crus-galii (L.) P. Beauv.] and Velvetleaf (Abotilon theophrasti Medicus.) to Glyphosate and Nicosulfuron Herbicides under Greenhouse Condition

به منظور بررسي كارايي علف كش هاي گليفوسيت و نيكوسولفورون در كنترل علف هاي هرز سوروف و گاوپنبه در محيط هاي كنترل شده و پيدا كردن شاخص ED50، آزمايش هاي دُز- پاسخ جداگانه براي هر علف هرز در سال 88-1387 به صورت فاكتوريل 7×2 و در قالب طرح كاملا تصادفي با 6 تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. علف كش هاي گليفوسيت و نيكوسولفورون به صورت پس رويشي در مرحله 3 تا 4 برگي علف هاي هرز سوروف و گاوپنبه در دُزهاي صفر (شاهد)، 125/0، 25/0، 5/0، 1، 2 و 3 ليتر ماده تجاري در هكتار (به ترتيب معادل 0، 51، 102، 205، 410، 820 و 1230 گرم ماده موثره در هكتار علف كش گليفوسيت، و 0، 5، 10، 20، 40، 80 و 120 گرم ماده موثره در هكتار علف كش نيكوسولفورون) مورد استفاده قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه ارزيابي چشمي (بر اساس نمره دهي 0-9)، درصد بقا ، ارتفاع بوته، سطح برگ و وزن خشك اندام هوايي علف هاي هرز به طور معني داري (01/0P?) تحت تاثير دُز علف كش ها قرار گرفت. منحني هاي واكنش به دُز وزن خشك اندام هوايي علف هرز سوروف (نسبت به شاهد) تحت تيمار هر دو علف كش شبيه بود، ولي وزن خشك اندام هوايي گاوپنبه پاسخ متفاوتي به دُز علف كش ها نشان داد، به طوري كه براي50 درصد كاهش زيست توده گاوپنبه (ED50) حدود 6/1 برابر نيكوسولفورون بيشتري در مقايسه با گليفوسيت مورد نياز بود. همچنين با بررسي منحني هاي درصد كنترل علف هاي هرز با افزايش دُز علف كش ها، ملاحظه شد كه تاثير كنترل علف هاي هرز توسط گليفوسيت بيشتر از نيكوسولفورون بود كه با نتايج حاصل از منحني هاي پاسخ وزن خشك بخش هوايي علف هاي هرز (نسبت به شاهد) تحت اثر دُز علف كش ها مطابقت دارد. همچنين بر اساس مقدار ED50 به دست آمده براي هر علف كش در شرايط گلخانه اي كه متفاوت از گزارش هاي مزرعه اي است، مي توان نتيجه گرفت كه تاثير علف كش ها در شرايط مزرعه و كنترل شده مشابه نبوده و نمي توان دُزهاي توصيه شده مزرعه اي را براي آزمون هاي گلخانه اي به شكل يكسان به كار برد. علاوه بر اين، با توجه به همبستگي مناسب بين ميانگين داده هاي درصد وزن خشك اندام هوايي و درصد كنترل علف هاي هرز (**98/0=2R)، به نظر مي رسد كه بتوان از مقادير درصد كنترل (بر اساس خسارت چشمي) در ارزيابي ميزان تاثير علف كش روي علف هرز به جاي وزن خشك بهره گرفت.

To study the efficacy of glyphosate and nicosulfuron herbicides on barnyardgrass [Echinochloa crus-galii (L.) P. Beauv.] and velvetleaf (Abotilon theophrasti Medicus.) control and to find the ED50 index, experiments were conducted as factorial arrangement of treatments 2×7 based on completely randomized design with six replications for each weed in 2008-9 at Research Greenhouse, Ferdowsi University of Mashhad. Glyphosate and nicosulfuron herbicides applied to 3-4 leaves of weeds as post-emergence at 0, 0.125, 0.25, 0.5, 1, 2 and 3 Lha-1 product (0, 51, 102, 205, 410, 820, 1230, and 0. 5, 10, 20, 40, 80, 120 gai ha-1, recpectively). The results showed significant effect of herbicide dosages on visual assessment, survival percentage, plant height, leaf area, and shoot dry weight of weeds (P?0.01). Dose response curves of barnyardgrass biomass for both herbicides were similar, but velvetleaf biomass showed different responses to herbicides. So that, 50 percent reduction of velvetleaf biomass (ED50) required 1.6 fold nicosulfuron herbicide incomparison with glyphosate herbicide. Also, control percentage curves of weeds changed with glyphosate higher slope than nicosulfuron, that emphasized the results of dose response curves. Based on the amount of ED50 obtained for each herbicide in greenhouse conditions that is differ from the farm reports, it can be concluded that the effect of herbicides under field and controlled conditions was not the same and can not be recommended from dosage for greenhouse tests. According to the proper correlation between the mean of shoot dry weight and weed control percentage (R2=0.98**), it seems that using the values of this index (based on visual assessment) for evaluation of herbicides effect on weeds instead of dry biomass could be useful as well.