زمين شناسي، دگرساني، كانه زايي، پتروژنز، سن سنجي، ژيوشيمي و ژيوفيزيك هوابرد منطقه اكتشافي كوه شاه، جنوب‌غرب بيرجند

Geology, alteration, mineralization, petrogenesis, geochronology, geochemistry and airborne geophysics of Kuh Shah prospecting area, SW Birjand

منطقه اكتشافي كوه شاه در كمربند ولكانو- پلوتونيكي ترشيري بلوك لوت واقع شده است. بيش از 17 توده نفوذي اسيدي تا حدواسط با تركيب ديوريت تا سينيت در منطقه شناسايي شده است. زون هاي دگرساني هيدروترمالي مرتبط با توده هاي نفوذي شامل آرژيليك، پروپيليتيك، آرژيليك پيشرفته، سيليسي، كوارتز- سريسيت- پيريت، گوسان و برش هيدروترمالي است كه اغلب با يكديگر تداخل كرده و اين امر به همراه هوازدگي شديد، سبب پيچيدگي تفكيك زون هاي دگرساني شده است. كاني سازي به شكل سولفيدي (پيريت و به مقدار كمتر كالكوپيريت) و اكسيدهاي آهن دانه پراكنده و رگه چه هاي استوك ورك كوارتز- اكسيدآهن مشاهده مي شود. توده هاي منطقه، متاآلومينوس، كالك آلكالن، شوشونيتي و داراي پذيرفتاري مغناطيسي بالا هستند. توده هاي نفوذي منطقه در طبقه توده هاي اكسيدان، سري مگنتيت تيپ I طبقه‌بندي مي شوند. سن اين توده هاي گرانيتوييدي، بر مبناي سن سنجي U-Pb بر روي كاني زيركن، 7/0±7/39 ميليون سال (ايوسن مياني) است. داده هاي راديوايزوتوپ (نسبت‌هاي87Sr/86Sr و 143Nd/144Nd اوليه و ?Nd) و داده هاي ژيوشيميايي پيشنهاد مي كند كه توده گرانيتوييدي كوه شاه از گوشته تهي‌شده، در كمان ماگمايي مرتبط با زون فرورانش منشا گرفته است. آنومالي ژيوشيميايي عناصر Cu, Au, Fe, Pb, Zn, As, Sb, Mo, Bi, Hg و نيز Mn, Ba, Te, Se منطبق بر زون هاي دگرساني كوارتز- سريسيت- پيريت، گوسان- استوك ورك- برش هيدروترمالي، توده هاي سيليسي بي قاعده و آرژيليك پيشرفته هستند. آنوماليهاي ژيوفيزيكي، منطبق بر زون هاي دگرساني هيدروترمالي و كاني سازي است كه نتايج و تفاسير آنها الگويي پيچيده از مناطقي نيمه مدور تا بيضوي در جهت شمال‌شرق- جنوب غرب را مشخص مي سازد. اين شواهد، مشابه با مناطق ديگر شناسايي شده سيستم مس- طلا پورفيري و اپي ترمال طلا در ايران و جهان است.

The Kuh Shah prospecting area is located in Tertiary volcano-plutonic belt of the Lut Block. More than seventeen subvolcanic intermediate to acidic intrusive rocks, diorite to syenite in composition, were identified in the study area. The intrusions are related to hydrothermal alteration zones and contain argillic, propylitic, advanced argillic, silicified, quartz-sericite-pyrite, gossan and hydrothermal breccia which overprinted to each other and are accompanied by weathering which made it complicated to distinguish zoning. Mineralization is observed as sulfide (pyrite and rare chalcopyrite), disseminated Fe-oxides and quartz-Fe-oxide stockwork veinlets. Intrusive rocks are metaluminous, calc-alkaline with shoshonitic affinity with high values of magnetic susceptibility. The Kuh Shah intrusive rocks are classified as magnetite-series of oxidant I-type granitoids. Based on zircon U–Pb age dating, the age of these granitoid rocks is 39.7± 0.7 Ma (Middle Eocene). The radioisotope data (initial 87Sr/86Sr and 143Nd/144Nd ratios as well as ?Nd) and geochemical data suggest that the Kuh Shah granitoid rocks formed from depleted mantle in a subduction-related magmatic arc setting. Geochemical anomalies of elements such as Cu, Au, Fe, Pb, Zn, As, Sb, Mo, Bi, Hg and also Mn, Ba, Te and Se, correlated with quartz-sericite-pyrite, gossan-stockwork-hydrothermal breccias, irregular silicified bodies and advanced argillic hydrothermal alteration zones. Geophysical anomalies correlated with hydrothermal alteration and mineralization zones. The interpretation of the results represents complex patterns of sub-circular to ellipsoid shape with north-east to south-west direction. These evidences are similar to the other for known Cu-Au porphyry and Au-epithermal systems in Iran and worldwide.