الگوي كانه زايي كانسار مس- طلا چهارگنبد (سيرجان)، با استفاده از مطالعات كاني شناسي، دگرساني، ژيوشيميايي و آزمونهاي آماري چند متغيره

Mineralization model for Chahar Gonbad copper-gold deposit (Sirjan), using mineralogical, alteration and geochemical data and multivariate statistical methods

منطقه مورد مطالعه در جنوب شرق ايران، حدود 110 كيلومتري جنوب غربي كرمان قرار گرفته است. واحدهاي زمين شناسي در منطقه شامل سنگهاي افيوليتي، سنگهاي آتشفشاني، توده هاي نفوذي و سنگهاي رسوبي مي باشند. كانسارسازي در امتداد گسل چهارگنبد درون سنگهاي آندزيتي، آندزيت بازالتي و توف هاي آندزيتي به‌صورت رگه اي رخ داده است. كاني سازي سولفيدي در سنگهاي كانه زا به سه صورت انتشاري، رگه چه اي و رگه اي ديده مي شوند كه در اين ميان، پيريت و كالكوپيريت مهم ترين كانه هاي سولفيدي مي باشند. دگرسانيها در منطقه مورد مطالعه شامل دگرسانيهاي آرژيليك، فيليك و پروپيليتيك مي باشند. عناصر طلا، بيسموت، مس، گوگرد و سلنيم نسبت به ساير عناصر غني شدگي بالاتري دارند، غني شدگي اين عناصر نسبت به زمينه طبيعي منطقه به‌ترتيب 321، 503، 393، 703، 208 و نسبت به كلارك 401، 222، 532، 101 و 156 برابر مي باشد. براساس آزمونهاي چند متغيره آماري، سه فاز اصلي كانه زايي در كانسار شناسايي شد كه در اولين فاز، آرسنيك، كادميم، سرب، روي و كلسيم در رگه هاي كلسيتي گرمابي غني شده اند؛ در فاز دوم، مس، طلا، نقره، بيسموت، آهن و گوگرد درون رگه هاي سولفيدي غني شدگي نشان مي دهند و فاز سوم كانه زايي شامل غني شدگي نيكل، منگنز، سلنيم و آنتيموان مي باشد و مبين مرحله حدواسطي بين دو فاز كانه زايي قبلي است.

The study area is located in southeastern Iran, about 110 km southwest of Kerman. Geologically, the area is composed of ophiolitic rocks, volcanic rocks, intrusive bodies and sedimentary rocks. Vein mineralization within andesite, andesitic basalt, andesitic tuffs occurred along the Chahar Gonbad fault. Sulfide mineralization in the ore deposit has taken place as dissemination, veins and veinlets in which pyrite and chalcopyrite are the most important ores. In this area, argillic, phyllic and propylitic alteration types are observed. Such elements as Au, Bi, Cu, S and Se are more enriched than others and the enrichment factors for these elements in comparison with background concentration are 321, 503, 393, 703 and 208, and with respect to Clark concentration are 401, 222, 532, 101 and 156, respectively. According to multivariate analysis, three major mineralization phases are recognized in the deposit. During the first phase, hydrothermal calcite veins are enriched in As, Cd, Pb, Zn and Ca, the second phase is manifested by the enrichment of sulfide veins in Cu, Au, Ag, Bi, Fe and S and the third phase mineralization includes Ni, Mn, Se and Sb as an intermediate level between the two previous phases.