تحليل مسير رودخانه بابلرود با بهره‌گيري از مدل هيدروليكي HEC-RAS در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي و ارايه الگوهاي مديريتي سيلاب

Flood Hazard Zonation of Babolrud River Using Hydraulic Model of HEC-RAS in a Geographical Information System Environment (GIS)

همه ساله پهنه هاي گسترده اي از زمين هاي حاصلخيز كناره هاي رودخانه بر اثر گذر جريان هاي سيلابي ويران مي شود. از اين رو براي ساماندهي و مديريت رودخانه بايست ضمن بررسي رفتار هيدروليكي جريان، محل هاي سيلگير شناسايي و درصد پيشروي سيلاب و ارتفاع آن نسبت به رقوم سطح زمين، ويژگي‌هاي سيلاب در دوره هاي بازگشت مختلف يا پهنه‌بندي سيلاب تعيين گردد. به همين دليل در اين پژوهش حريم بستر رودخانه بابلرود بررسي و پهنه سيلاب تعيين شد. براي اين كار نخست مسيري از رودخانه به درازاي نزديك به 4000 متر، از روستاي انارستان تا درون كلاي غربي برگزيده شد. سپس با تهيه نقشه هاي توپوگرافي 1:1000 و رقومي نمودن آنها، نقشه TIN رودخانه در محيط ARCVIEW، با بهره‌گيري از دنباله HEC-GeoRAS تهيه و ويژگي‌هاي هندسي رودخانه و 113 مقطع عرضي، ويژگي‌هاي جريان و ضريب زبري مانينگ به مدل معرفي و ويژگي هاي جريان براي دوره‌هاي بازگشت 2، 5، 10، 25، 50، 100 و 200 سال محاسبه و پهنه سيلاب ها برآورد شد. سرانجام، با بهره‌گيري از داده‌هاي برآوردي مشخص شد كه 3/80 درصد از پهنه سيل‌گرفته متعلق به سيلاب‌هايي با دوره بازگشت 25 سال يا كمتر است. يافته هاي اين پژوهش نشانگر آن است كه كناره‌هاي اين رودخانه بسيار هموار است و به راحتي با سيلاب‌هايي با روان بالا نيز آب‌گرفته مي‌شود.

Extensive areas of productive agricultural lands of river banks, due to flooding, destroy every year. Therefore, for river path training and management, beside evaluation of flow hydraulic behavior, flooding locations, flooded area percentage, flood height relative to land surface digital elevation, and flood characteristics during different return periods should be determined. Therefore, this research is aimed to map and delineate Babolrud flooding areas. For this purpose an attempt has been made to use GIS technique and HEC-RAS software for the assessment of flood risk zonation, from Anarestan to western Daroonkola village in a 4- kilometre length. To conduct this study digitalized topographic maps of 1:1000 scales were prepared and the TIN map of the mentioned area, was prepared using ARCVIEW and Hec-GeoRas environments. By identification of river and 113 cross sections geometry characteristics, the flow and Mining roughness coefficients were introduced to the model, therefore the flood return periods of 2, 5, 10, 25, 50, 100 and 200 years were calculated and ultimately flood zonation was determined. Finally, based on the flood zonation maps, it was determined that 80.3% of the flooded areas within the studied zone were affected with 25 years or less return periods. It reveals that the Babolrud banks are flat and more vulnerable to high frequent floods