استفاده از معيار وضعيت پوشش گياهي و مديريت اراضي جهت ارزيابي بيابان زايي با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS)

Desertification assessment using vegetation covers and land management criteria with Geographic Information System (GIS)

هدف از اين تحقيق، بررسي نقش عوامل انساني در پديده بيابانزايي در منطقه سگزي اصفهان مي باشد. بدين منظور از دو معيار وضعيت پوشش گياهي و نحوه مديريت اراضي استفاده شد كه معيار مديريت اراضي شامل شاخص هاي مديريت اراضي كشاورزي، مرتعي و معدني و معيار وضعيت پوشش گياهي شامل شاخص هاي درصد پوشش گياهي، گرايش مرتع، مقاومت در برابر خشكسالي و حفاظت در برابر فرسايش گياهان مي باشد. داده هاي هر يك از شاخص ها، پس از آناليزهاي آماري و تعيين نرمال بودن با استفاده از آزمون كولموگروف- اسميرنوف در محيط SPSS 15، وارد محيط ArcGIS 9.3 گرديد و براي تهيه نقشه هر يك از اين شاخص ها، از روش هاي معكوس فاصله وزني و كريجينگ معمولي و گسسته استفاده گرديد. سپس نقشه ها بر اساس روش مدالوس بين 100 تا 200 امتيازدهي شده و از ميانگين هندسي شاخص-هاي هر يك از معيارها، نقشه نهايي وضعيت هر معيار تهيه و از ميانگين هندسي دو معيار وضعيت پوشش گياهي و مديريت اراضي، نقشه نهايي وضعيت فعلي بيابانزايي دشت سگزي اصفهان تهيه گرديد. نتايج نشان داد كه 74169 هكتار از منطقه مورد مطالعه در كلاس شديد و 37998 هكتار از آن در كلاس خيلي شديد بيابانزايي قرار مي گيرد. نتايج همچنين نشان داد كه شاخص هاي درصد پوشش گياهي و مديريت اراضي مرتعي به عنوان مهمترين شاخص هاي تاثيرگذار در پديده بيابانزايي منطقه سگزي اصفهان مي-باشند.

The purpose of this study is to deliberate for human’s role in desertification. To achieve this purpose, we’ve used vegetation destruction and land management criterion, which land management criteria is including agriculture land management, rangeland management, mineral land management indices and vegetation destruction criteria is including plant cover percentage, range trend, resistance against drought and conservation against erosion indices. The data of each indicator imported to Arc GIS 9.3 after statistical analyzes and normality test with kolmogorov- smirnov method in SPSS15. These data interpolated with IDW and normal and discrete kriging methods to produce their maps. Methods with highest accuracy have been selected. Then, the maps scored between 100 in 200 by MEDALUS approach and final map of each criterion have been created from the geometric mean of its indicators. Finally current desertification status in Segzi plan of Isfahan has been created from the geometric mean of all six criteria. The results showed that the area of severe and very severe classes of desertification equaled to 74,169 and 37,998 hectares, respectively. The results also showed that vegetation cover percentage and rangeland management are the most important indicators of classification in Segzi region of Isfahan.