بررسي خودهمبستگي فضايي انتشار گاز دي‌اكسيدكربن از طريق سرريز فضايي حكمراني خوب در كشورهاي منطقه منا

Spatial Autocorrelation of CO2 Pollution through the Spatial Spillover of Goods Governance in Middle Eastern and North African Countries

خودهمبستگي فضايي پديده‌اي شناخته شده در مطالعات زيست محيطي است كه مفهوم آن بر اساس ارتباط فضايي ويژگي‌هاي زيست محيطي واحد‌هاي مختلف جغرافيايي شكل مي‌گيرد. براي توجيه و تفسير پديده خودهمبستگي فضايي پديده‌هاي زيست محيطي، سازوكار‌هاي متعددي پيشنهاد شده است. مقاله حاضر تلاش مي‌كند تا سازوكاري جديد به سازوكار‌هاي فوق اضافه كند كه در آن خودهمبستگي فضايي پديده‌هاي زيست محيطي از طريق سرريز فضايي حكمراني خوب ميان كشورها محقق مي‌‌شود. در سازوكار پيشنهادي، تغيير كيفيت نهادي يك كشور نه فقط بر كيفيت زيست محيطي آن كشور اثرگذار است، بلكه همزمان كيفيت نهادي كشورهاي همسايه و از طريق آن، كيفيت زيست محيطي آنها را نيز متاثر مي‌سازد. از اين رو، سرريز حكمراني خوب كشورهاي همجوار عامل خودهمبستگي فضايي پديده‌هاي زيست محيطي آنها خواهد شد. به منظور بررسي سازوكار پيشنهادي فوق، اثر سرريز فضايي حكمراني خوب بر انتشار گاز دي‌اكسيدكربن در قالب مدل‌هاي اقتصادسنجي با داده‌هاي تلفيقي و ساختار فضايي در حوزه جغرافيايي كشورهاي خاورميانه و شمال افريقا (منا) و در بازه زماني1990 تا 2007 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان مي‌دهند كه افزايش و تعميق حكمراني خوب در كشورهاي منطقه منا نه تنها به كاهش گاز دي‌اكسيد‌كربن مي‌انجامد، بلكه با تاثير‌گذاري مثبت بر كيفيت نهادي كشورهاي همسايه موجبات كاهش آلاينده‌هاي زيست محيطي و افزايش كيفيت زيست محيطي آنها را نيز فراهم مي‌آورد.

Spatial environmental autocorrelation is a known phenomenon in the environmental studies explaining spatial relationship of environmental characteristics of different geographical units. Different mechanisms have been proposed to clarify how the environments of especially neighboring countries response to changes of each other. This paper attempts to propose a new mechanism, namely spatial institutional spillover effect. In this mechanism, institutional quality of a country not only affects its own environment, but also affects the institutions of neighboring countries and then, their environments. Therefore, the institutional spillover effect is the mechanism that links the environmental features of neighboring countries. The paper tests the spatial autocorrelation of CO2 pollution in Middle Eastern and North African (MENA) countries over the period 1990-2007. The results show that improving and deepening of good governance in MENA countries could reduce the CO2 pollution in their own countries and in their neighboring countries.