گردشگري به عنوان يك سيستم (نمونه: مشهد)

Tourism as a system: Mashhad as a model

نگرش سيستمي، رويكرد نسبتاً جامعي براي درك، تجزيه و تحليل، برنامه ريزي و پويايي گردشگري است؛ در اين رويكرد به‌خوبي مي‌توان بخش‌ها و عوامل تاثير‌گذار بر گردشگري را هم چون گردشگران، جامعه‌ي ميزبان، سازمان‌ها و شركت‌هاي ذي ربط، محيط و ... را به صورت به هم پيوسته مورد بررسي و تجزيه و تحليل قرار داد و آنها را سازماندهي كرد. به عبارت ديگر، نگرش سيستمي واقعيت، بنيان و اساس گردشگري را در كليتي منسجم به تصوير مي‌كشد و پيوند بين اجزا وعناصر بخش عرضه‌ي گردشگري، اعم از جاذبه‌ها، حمل ونقل، واحد‌هاي اقامتي، خدمات، سازمان‌ها و ... با تقاضا (گردشگران) در سطوح مختلف محلي، منطقه‌اي، ملي و بين المللي نمايان مي‌سازد تا برنامه ريزان براي پويايي آن در عرصه‌ي رقابت جهاني تلاش نمايند. هدف اصلي اين پژوهش، آن است تا دريچه اي نو، براي پژوهشگران و مديران و دست اندركاران گردشگري كشور ايجاد كند و ضمن پرهيز از بخشي نگري گردشگري ، بتواند با ايجاد مديريت يكپارچه در راستاي پويايي گردشگري شهر و منطقه، انطباقي بين عرضه و تقاضا ايجاد نمايد. همچنين پژوهش حاضر از مباني نظري بر پايه‌ي نظريه‌ي سيستمي است و روش تحقيق به كار گرفته شده توصيفي- تحليلي از كل به جز است؛ همچنين روش جمع آوري اطلاعات برمبناي كتابخانه اي- اسنادي و نيز ميداني است. در اين مقاله، ابتدا ضمن بيان مساله و ديدگاههاي ارايه شده توسط سازمان جهاني گردشگري و ساير نظريه پردازان مشهور جهان راجع به نظام گردشگري به بررسي و تحليل گردشگري كلان شهر مشهد پرداخته شده و در نهايت راه حلي جهت پويايي آن ارايه شده است. نتايج مطالعات ميداني به‌دست آمده، بيانگر اين واقعيت است كه ساختار و نظام مديريت گردشگري مشهد در بخش عرضه با چندپارچگي و عدم ارتباط سازمند بين سازمان‌ها، اداره‌ها، شركت‌ها، اتحاديه‌ها و... مرتبط با گردشگري روبرو است؛ به‌گونه‌اي كه تعدد و چند پارچگي با كمترين تعامل در مديريت جاذبه‌هاي گردشگري، واحدهاي اقامتي، پذيرايي، دفاتر خدمات مسافرتي، حمل و نقل و... مشهود است. بنابراين شايسته است براي برقراري ارتباط سازمند بين اجزا و عناصرنظام گردشگري شهر و منطقه، نهادي فرادست، متشكل از كنشگران فوق تشكيل شود تا براي برقراري نظامي يكپارچه جهت پويايي و توسعه‌ي آن تلاش و برنامه ريزي كنند.

A systemic approach to tourism may be regarded as a comprehensive measure to appreciate, analyze, plan and mobilize tourism as an industry. Through such an approach, one may investigate and bring into alignment factors influencing tourism (such as tourists, the host society, institutes associated with tourism, and the environment) as an interrelated system of elements. To put it another way, a systemic approach to tourism looks at the facts and foundations associated with tourism as a coherent totality, including transportation, accommodation, attractions etc as an element in supplier side and in the other side we have demand, in which the planning agents try to compete with other rivals at an international level in the world. The purpose of the present study is to pave the way for those in charge of tourism in this country to view the industry as an organic system requiring an integrative management trying to keep a balance between supply and demand. The study has adopted a descriptive-analytical deductive approach, based on systems thinking methodology using a field study method and also literature review – documentation to collect the data. In this paper firstly the problem is uncovered and the data is gathered from WTO and also other theorists in this field . Moreover The paper deals with the macro -tourism in Mashhad and finally suggests a solution to mobilize tourism in the city. The field study results indicate that the city’s management of tourism is afflicted by an incoherent decision-making agency, with the associated institutes having little connection or alignment with each other. The situation requires an overarching institute to organize the activities of all those involved in managing tourism in the city.