مورفوتكتونيك و تاثير آن بر تغييرات بستر و الگوي رودخانه‌ي قره سو

Morphotectonic and its impact on the changes in bed and pattern of the Gharasou River

رودخانه‌ها محيط‌هاي ناپايداري هستند، كه تحت تاثير عوامل طبيعي يا انساني، دچار تغيير مسير و تغيير الگو مي‌شوند. در اين پژوهش، اثرات تكتونيكي بر الگوي رودخانه‌ي قره سو در محدوده‌ي شهركرمانشاه مورد بررسي قرار مي‌گيرد. ابزارهاي اصلي تحقيق را عكس‌هاي هوايي سال‌هاي 1335 و 1380 و نيز تصاوير ماهواره‌ايETM ، الگوي ارتفاعي رقومي (DEM) سال 2000 و همچنين نقشه‌هاي توپوگرافي و زمين شناسي منطقه تشكيل داده اند. تكنيك كار تحقيق، بررسي ارتباط تاثير گسل قرسو از يك سو و تغييرات بستر و الگوي رودخانه‌ي قره سو از سوي ديگر طي يك دوره چهل وپنج ساله بوده است. بدين منظور با انجام كار‌هاي ميداني، ضمن نمونه برداري رسوب، براي بررسي تغييرات، پروفيل‌هاي عرضي از آبراهه برداشت شده و موقعيت آنها باGPS ثبت و روي نقشه‌ها انتقال داده شده است. سپس داده‌ها با استفاده از شاخص‌هاي ضريب خميدگي و زاويه‌ي مركزي در قالب نرم افزارهاي ArcGIS وGlobal Mapper تجزيه و تحليل شده اند.گسل قره سو منطبق با بستر اصلي رودخانه بوده و نتايج نشان مي‌دهد كه الگوي رود قره سو از فعاليت اين گسل تاثير پذيرفته است، زيرا تغييرات عرضي و الگوي بستر اين رودخانه در دو ساحل يكسان نبوده و با راستاي جهش گسل مذكور انطباق دارد. به گونه‌اي كه پيچان رودها در ساحل شرقي آبراهه كه در بخش فرو ديواره گسل قرار گرفته است، توسعه‌ي بيشتري يافته‌اند.

Rivers are unstable environments affected by natural or human factors in changing their directions and patterns. In this study, the tectonic effects on the pattern of the Gharasou River in the north of Kermanshah city have been studied. Aerial photos (years 1955 & 1990), satellite images (ETM, year 2000) and topographic as well as geologic maps were used as research tools. The procedure of the research was on the basis of reviewing changes in the pattern of the bed of the Gharasou River over a period of 45 years and the probable relationship between such variations and the Gharasou fault. The Data were analyzed by means of the Arc GIS and Global Mapper software. As the Gharasou fault is consistent with the river bed, the results show that the pattern of the river has been influenced by the fault.