مقايسه توليد و هزينه قطع درخت با اره موتوري در دو روش مرسوم و هدايت شده (مطالعه موردي: جنگل خيرود)

Production and cost comparison of conventional and directional tree felling (Case study: in Kheyrud forest)

قطع درخت يكي از مولفه‌هاي بسيار مهم سيستم بهره‌برداري است كه زيرمولفه‌هاي قطع و انداختن، سرشاخه‌زني، بينه‌بري و تاج‌بري را شامل مي شود. اين تحقيق براي ارزيابي زير مولفه قطع درخت در دو پارسل از بخش نمخانه جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود انجام گرفت. اهداف اين تحقيق عبارتند از مطالعه زماني عمليات قطع درخت به دو روش مرسوم و هدايت شده، برآورد و محاسبه نرخ توليد و هزينه اره موتوري و همچنين معرفي‌ مدل رگرسيوني پيش‌بيني زمان قطع درخت. معادله رگرسيون چند‏متغيره زمان قطع در روش مرسوم، تابعي از متغير قطر و فاصله بين درختان قطع‏شده بوده و در روش هدايت شده تابعي از قطر و جهت انداختن درخت است. در اين تحقيق مقدار توليد ساعتي قطع در روش مرسوم با در نظر گرفتن زمان‌هاي تاخير و بدون آن، به ترتيب 4/46 و 6/65 مترمكعب در ساعت است، در حالي كه در روش هدايت شده با در نظر گرفتن زمان‌هاي تاخير و بدون آن، به ترتيب 4/44 و 1/59 مترمكعب در ساعت است. با افزايش قطر، مقدار توليد بدون تاخير قطع درخت در دو روش مرسوم و هدايت شده به صورت رابطه تواني افزايش مي‌يابد. هزينه واحد توليد در قطع با اره‌موتوري در دو روش مرسوم و هدايت شده با افزايش قطر به صورت تواني كاهش مي‌يابد. نتايج نشان داد كه عمليات قطع درخت به روش هدايت شده از روش مرسوم گران‌تر است.

Tree felling is the most important component among tree harvesting which consists of cutting, limbing and bucking. This research was carried out in two compartments in Namkhaneh district of Kheyrud Forest. The Objective of this study were the time study of conventional and directional tree felling operation, estimation of productivity and costs of chainsaw for both conventional and directional methods, and development of regression model. Factors affecting on bucking time regression model were DBH of harvested tree and inter-tree distance for conventional method and DBH of harvested tree and direct of felling regarding to the lay directional felling. The hourly production of conventional tree felling with and without delay time was 46.4 and 65.6 m3/h, respectively. However, in directional felling method, the hourly productions with and without delay time were 44.4 m3/h and 59.1 m3/h, respectively. Productivity of chainsaw felling increased related to tree DBH as power for both conventional and directional felling method. The cost of felling was increased as simple exponential equation when DBH of harvested tree decreased for both conventional and directional felling method. Result indicates that the directional felling was more expensive than conventional felling.