اثر سايه اندازي روي سرعت و دوام پر شدن دانه و عملكرد ارقام باقلا

Effects of Shading on Rate and Duration of Grain Filling and Yield of Faba Bean Cultivars

آزمايشي دو ساله در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز در سال هاي 1381 و 1382 اجرا شد تا تاأتير سايه اندازي روي روند پر شدن دانه و عملكرد ارقام باقلا ارزيابي شود. بذرهاي سه رقم باقلا شامل بركت، سرازيري و HBP-B در هشت و 15 ارديبهشت ماه با دست كاشته شدند. هر دو آزمايش بصورت اسپليت پلات با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار بودند. سطوح سايه در كرت هاي اصلي و ارقام دركرت هاي فرعي قرار گرفتند. تيمارهاي سايه شامل، بدون سايه(شاهد)، 18 درصد، 48 درصد و 70 درصد سايه بود. دوره پر شدن دانه براي ارقام باقلا مشابه بود، ولي سرعت پر شدن دانه و حداكثر وزن دانه ارقام بركت و سرازيري بيشتر از HBP-B بود. اگرچه، وزن صد دانه بركت و سرازيري بيشتر از HBP-B بود، ولي رقم HBP-B از نظر توليد دانه در بوته و محصول دانه در واحد سطح برتري آشكاري داشت. دوره پر شدن دانه در سايه سه تا چهار روز طولاني تر از شاهد بود كه به توليد دانه هاي درشت تر در سايه منجر شد. در نتيجه ميانگين عملكرد دانه باقلا در واحد سطح براي گياهان تحت سايه بيشتر از گياهان بدون سايه بود. بنابراين، باقلا را مي توان در كشت مخلوط و آگروفارستري كه نور يك عامل محدودكننده مي باشد، يه طور موفقيت آميزي مورد استفاده قرار داد.

Two field experiments were conducted at the Research Farm of Tabriz University in 2002 and 2003, to evaluate effects of shading on rate and duration of grain filling and yield of faba bean cultivars. Seeds of three faba bean cultivars including Barakat, Saraziri and HBP-B were sown by hand on 28 April 2002 and 7 May 2003. Both experiments were split- plot, based on randomizedcomplete block design with three replications. Shading levels and cultivars were allocated to the main and sub-plots, respectively. Shading treatments consisted of no shade (control), 18%, 48% and 70% shade. Grain filling duration was similar for faba bean cultivars. However grain filling rate and maximum grain weight of Barakat and Saraziri were higher than HBP-B. Although, mean grain weight of barakat and saraziri were significantly higher than HBP-B, but HBP-B was clearly superior in production of the number of grain per plant and grain yield per unit area. Grain filling duration under shade was 3-4 days longer than under control, which resulted in producing comparatively larger grains under shade. Consequently, mean grain yield of faba bean per unit area for shaded plants was higher than that for unshaded plants. Therefore, faba bean can be successfully used in intercropping and agro forestry, where shadind is a limiting factor.