بررسي روند تغييرات نقش و جايگاه موقوفات زنان از دوره صفوي تا عصر حاضر (مطالعه موردي شهرستانهاي بيرجند، درميان، سربيشه)

The role and status of women in Vaghf institutions from Safavi until Contemporary Era (Case Study: Birjand, darmiyan, Sarbishe)

زنان به عنوان نيمي از جمعيت موثر جامعه، همواره در جنبه هاي مختلف زندگي اجتماعي، اقتصادي، سياسي و فرهنگي، حضوري فعال دارند. عرصه وقف به عنوان يكي از صحنه هاي حضور زنان، كمتر مورد توجه و بررسي قرار گرفته است. در محدوده استان خراسان جنوبي انگيزه هاي گوناگوني براي وقف اموال در بين بانوان وجود دارد. در اين منطقه همچون ساير نقاط كشور، زنان بخشي از اموال خود را در دوره هاي گوناگون صرف انجام امور خيريه نموده اند كه اين امر از يك سو نشان دهنده حس خيرخواهي و از سوي ديگر نشانگر موقعيت و استقلال مالي زنان مي باشد. در دوره صفويه كه مبدا جديدي در پديده وقف در تاريخ ايران است و در دوره هاي پس از آن تا انقلاب اسلامي ايران، همواره وقف اموال و املاك توسط بانوان نيكوكار وجود داشته است. در پژوهش حاضر كه بر اساس مطالعات اسنادي شكل گرفت، بررسي ها نشان داد بيشتر واقفين زن در محدوده پژوهش، در دوره قاجاريه و بيشترين كاربرد وقف اموال آنان بر تعزيه حضرت سيدالشهدا بوده است؛ البته روند رو به كاهش آن از دوره صفويه تا عصر حاضر مشهود بود.

Women, as half of the effectual population of Iranian society, have always been active in different aspects of life including social, economic, political and cultural ones. Entailment is one of their contributory areas of presence which has not been discussed much. In South Khorasan women entail some of their properties to charities symbolizing their benevolence and their status and economic independence. Since Safavieh era which was a new point in history in entailment in Iran until Islamic Revolution of Iran women have always been charitable. In this present research which is based on the documented studies, researches show that the most entailing women belong to Qajar Era and their entailments were mostly spent on Imam Hossein martyrdom rites with a descending trend unit the present day.