فرايندهاي موثر در تكوين توده نفوذي كوه‌دم، شمال خاور اردستان: با تكيه بر شواهد ژيوشيميايي و ايزوتوپي

Effective Processes in Evolution of Kuh-e Dom Plutonism, NE Ardestan, the using of Geochemical and Isotopic Evidence

توده نفوذي كوه‌دم بخشي از سنگ‌هاي ايوسن بالايي ايران مركزي محسوب مي‌شود. بر اساس انديس رنگي اين توده نفوذي به دو واحد اسيدي و حدواسط- مافيك قابل تقسيم است. واحد اسيدي داراي تركيب سنگ‌شناسي مونزوگرانيت،گرانوديوريت، كوارتزمونزونيت و كوارتزمونزوديوريت است. در حالي كه، واحد مافيك- حدواسط از مجموعه سنگ‌شناسي گابرو، ديوريت، كوارتز‌ديوريت، مونزوديوريت و مونزونيت تشكيل شده است. در واحد اسيدي حضور انكلاو‌هاي ميكروگرانولار مافيك با تركيب ديوريت، كوارتزديوريت، مونزوديوريت و كوارتز مونزوديوريت به شكل آشكاري خودنمايي مي‌كند. براساس داده‌هاي ژيوشيميايي، فرايندهاي اختلاط/ آميختگي ماگمايي و تفريق بلوري نقش مهمي در تحول ماگمايي ناحيه دارند. همچنين توده نفوذي كوه‌دم ميزان پاييني از عناصر TiO2 و ‍P2O5 همراه با نسبت پايين Nb/Zr را نشان مي‌دهد كه اين موارد از ويژگي‌هاي سنگ‌هاي آذرين حاشيه فعال قاره‌اي به شمار مي‌آيد. نسبت‌هاي ايزوتوپي Sr و Nd نشان‌دهنده آن است كه اين نسبت‌ها نه شبيه به ماگماي مشتق از پوسته و نه معادل با ماگماي مشتق از گوشته است، بلكه حد مياني ماگماهاي پوسته‌اي و گوشته‌اي است. ماگماي تشكيل دهنده انكلاو‌ از نظر تركيب ايزوتوپي به سوي ماهيت گوشته‌اي و ماگماي اسيدي ماهيت پوسته‌اي را نشان مي‌دهد و توده نفوذي حد واسط- مافيك نسبت ايزوتوپي كم و بيش ميان آنها را دارد. اين نتايج همراه با مطالعات صحرايي و سنگ‌نگاري، گواه فرايند اختلاط/ آميختگي ماگمايي در توده نفوذي مورد نظر است و مي‌توان گفت كه ماگماي سازنده انكلاو‌ احتمالاً از گوشته بالايي حاصل و پس از استقرار در پوسته باعث گرم شدن سنگ‌هاي پوسته و ذوب بخشي پوسته زيرين مي‌شود و بر اثر اختلاط مواد مذاب گوشته‌اي و پوسته‌اي، ماگماي مافيك تا حدواسط حاصل مي‌شود.