جداسازي و تايپ مولكولي Wolbachia pipientis از دو گونه پشه خاكي فلبوتوموس كوكازيكوس و فلبوتوموس مونگولنسيس

Isolation and Molecular Typing of Wolbachia Pipientis from two Species of Phlebotomus caucasicus and Phlebotomus mongolensis Sandflies

مقدمه: ليشمانيوزجلدي روستايي zoonotic cutaneous leishmaniasis, ZCL)) در ايران، بيماري اندميك در بسياري از كانون هاي شمال شرقي، غربي و نواحي مركزي كشور و منطبق با توزيع جغرافيايي و پراكندگي مخزن (جوندگان) و ناقلان بيماري (پشه هاي خاكي) است. كنترل مخزن يا ناقل در كنترل بيماري نقش اساسي دارد. امروزه ديگر، روش هاي متداول كنترل مثل سمپاشي به دليل پيچيدگي ناقلان و عامل بيماري جوابگو نيستند ازاين رو در سال‌هاي اخير نقش باكتري هاي ولباكيا كه از باكتري‌اي شبه ريكتزيايي داخل سلولي هستند در كنترل ناقلان مورد توجه قرار گرفته است. هدف: تاكنون آلودگي ولباكيايي در دو گونه پشه خاكي فلبوتوموس كوكازيكوس و فلبوتوموس مونگولنسيس از زيرجنس پارافلبوتوموس در ايران و جهان گزارش نشده است، بنابراين، تحقيق براي رديابي آلودگي طبيعي اين باكتري در اين دو پشه كه از ناقلان ليشمانيوز جلدي روستايي هستند انجام شده است. مواد و روش‌ها: دو گونه پشه خاكي از 18روستا در تركمن صحرا با استفاده از تله هاي چسبان و تله هاي نوراني صيد و جمع آوري شدند. پشه هاي خاكي تشريح، سر و انتهاي بدن مونته و با استفاده از كليد تشخيص، نوع آنها شناسايي شدند. از سينه و شكم براي استخراج DNA استفاده شد. ژن wsp باكتري ولباكيا، با پرايمرهاي (81F/691R) تكثير و پس از تعيين توالي، داده ها با نرم افزارهاي مولكولي آناليز شد. نتايج: ژن wsp باكتري ولباكيا از136پشه خاكي رديابي شد و 44 پشه آلودگي ولباكيايي داشتند كه از اين تعداد 10 مورد داراي DNA كافي بودند و توالي آنها تعيين شد. ولباكيا پيپينتيس براي اولين بار در هر دو گونه اين پشه خاكي در ايران و جهان يافت و تاييد شد. در اين مطالعه 3 هاپلوتايپ از ژن wsp باكتري ولباكيا در دو گونه ي زيرجنس پارافلبوتوموس در 10 پشه ي خاكي در ايران شناسايي شد. نتيجه‌گيري: پشه خاكي هاي پارافلبوتوموس دومين ناقل احتمالي ليشمانيوز جلدي پس از فلبوتوموس پاپاتاسي هستند كه نقشي اساسي در نگهداري بيماري در ميزبانانشان ايفا مي كنند. با توجه به رديابي ژن wsp باكتري ولباكيا پيپينتيس در دو گونه پشه خاكي فلبوتوموس كوكازيكوس و فلبوتوموموس مونگولنسيس و چهار خصوصيت اصلي باكتري ولباكيا پيپينتيس (ناسازگاري سيتوپلاسمي، بكرزايي، نركشي و ماده‌سازي نرها)، مي توان آن‌ها در آينده از طريق ترانسژن و با استفاده از روش ميكرواينجكشن به نمونه‌هاي غير آلوده به باكتري در برنامه هاي پژوهشي كنترل بيماري ليشمانيوز استفاده كرد.