تاثير آموزش مبتني بر خودكارآمدي در ارتقاي رفتارهاي تغذيه‌اي و كنترل وزن در دختران نوجوان داراي اضافه وزن و چاقي

Effect of Education on the Weight Self-Efficacy lifestyle among Adolescent Girls with Overweight and Obesity

چكيده زمينه و هدف: يكي از مهم‌ترين عوامل پيشگويي كننده رفتار، خودكارآمدي درك شده است. هدف از اين مطالعه تعيين تاثير آموزش مبتني بر خودكارآمدي در ارتقاي رفتارهاي تغذيه‌اي و كنترل وزن در دختران نوجوان داراي اضافه وزن و چاقي بود. روش‌بررسي: اين مطالعه نيمه تجربي بر روي 78 دختر نوجوان 16-12 ساله دچار چاقي و اضافه وزن كه به طور تصادفي به دو گروه مساوي آزمون و كنترل تقسيم شدند، انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه استاندارد كلارك جمع‌آوري شد. چهار جلسه برنامه آموزشي براي گروه آزمون اجرا شد و نتايج حاصل بعد از مداخله، در هر دو گروه بررسي شد. داده‌ها با آزمون‌هاي آماري تي زوجي، تي مستقل و كاي دو تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: بعد از مداخله تفاوت معني‌داري در گويه‌هاي فشار اجتماعي، دسترسي به غذا و تجربه هيجان‌هاي مثبت در گروه آزمون مشاهده شد(05/0p < )، ولي در گويه‌هاي تجربه هيجان‌هاي منفي و احساس ناراحتي‌هاي جسمي‌تفاوت معني‌داري مشاهده نشد(05/0p > ). در گروه كنترل اين تفاوت در هيچ كدام از گويه‌ها معني‌دار نبود(05/0p > ). نتيجه‌گيري: استفاده از فنون مداخله از قبيل برنامه‌هاي ارتقاي خودكارآمدي، نتايج مثبتي در تشويق نوجوانان به انتخاب سبك زندگي سالم داشته و به پيشگيري از چاقي و اضافه وزن در آنان كمك مي‌نمايد.

Background & aim: Perceived self-efficacy is one of the predictive factors in behavior. The purpose of this study was to identify the effect of education on eating behaviors self - efficacy in the obese or overweight adolescent female students. Methods: This is a quasi-experimental study conducted in 2011 in Razan, Iran, on 78 obese and overweight adolescent girls, aged 12-16, which were randomly divided into experimental and control groups. The data was collected by using the weight efficacy lifestyle questionnaire (WEL). Educational programs were implemented for four sessions for experiment group and the results were evaluated after intervention. The data were analyzed using paired t-test, independent t-test, and chi square. Results: Following the intervention, significant differences were observed in subscales including social pressures (t=-3.60, p < 0.001), availability of nutrition (t=-2.81 p=0.008) and entertaining activities (t=-5.62 p < 0.001) in experimental group. However, these differences were not significant in negative emotions and physical discomfort in this group. There were no significant differences in control group in any of subscales. Conclusion: Utilizing an intervention technique like the present wellness-based program had positive effects on encouraging the adolescents for making healthier lifestyle and will help them with preventing of the obesity and overweight.