بررسي اهميت اقتصادي ديكروسليازيس نشخواركنندگان كوچك در استان آذربايجان شرقي

A Survey on Economic Importance of small Ruminants Dicrocoeliasis in East Azarbaijan Province

ديكروسليازيس يكي ازآلودگي هاي انگلي علفخواران و انسان بوده و عمدتا فرم تحت درمانگاهي آن در نشخواركنندگان ايران بسيار شايع است و خسارت اقتصادي غيرمستقيم و مستقيم زيادي به دليل كاهش فراورده هاي دامي و ضبط كبد دامهاي آلوده به هنگام بازرسي بهداشتي لاشه ها وارد مي سازد.در اين بررسي كه به مدت يكسال در چهار كشتارگاه استان آذربايجان شرقي شامل: تبريز،ميانه،بناب و ملكان به ترتيب واقع در مركز، شرق و جنوب غربي اين استان انجام گرفت، در مجموع، 2209 راس گوسفند و 301راس بز از نظرآلودگي كبد به ديكروسليوم دندريتيكوم مورد بررسي قرارگرفتند. نمونه گيري به صورت تصادفي منظم انجام شد وداده هاي بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماري ،مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند و براي مقايسه آلودگي در گوسفند و بز از آزمون آماري مربع كاي استفاده شد و بر اساس تعداد و وزن ضبط كامل و يا موضعي كبدهاي مبتلا به ديكروسليوم دندريتيكوم و ضبط كامل بعلت آلودگي با ترماتود اخير و فاسيولا، اهميت اقتصادي ديكرو سليازيس تعيين گرديد. ارتباط بين ميزان آلودگي و نوع دام معني دار بود بطوريكه ميزان ابتلا در گوسفند32/29درصد و در بز 94/20درصد بود(0053/0= p).خسارت وارده با توجه به تعداد كبد هاي آزمايش شده و ضبط كامل و موضعي تعدادي از آنها به دليل ابتلا به ديكروسليوم دندريتيكوم (گوسفند=648 و بز=63)و ديكروسليوم و فاسيولا(84عدد ) با توجه به ميانگين وزن يك كبد كامل(900گرم ) و ارزش هر كبد 000/100ريال، مجموعا موجب حذف 5/549كيلوگرم پروتيين با ارزش از چرخه مصرف انسان و 000/950/54 ريال خسارت اقتصادي بود.با توجه به نمونه گيري از نواحي مختلف آذربايجان شرقي و ذبح ساليانه 408104 راس دام در سال 1385 در كشتارگاه هاي اين استان و تعميم وزن و ارزش ريالي كبدهاي ضبط شده به كل ذبح سالانه833/27 كيلوگرم كبد ضبط و000/300/783/2ريال خسارت تقريبي وارد شده مي‌باشد

Dicrocoeliasis is a parasitic disease of herbivores and human producing direct and indirect economic losses due to reduction in animal products and condemnation of infected livers. This study was carried out in a one year period from winter 2007 to autumn 2008 at meat inspection. Considering statistics criteria, the liver of 2209 sheep and 301 goats in selected abattoirs: Tabriz, Mianeh,Bonab and Malekan located in center, east and south west of East Azerbayejan was examined for dicrocoeliasis. Systematic random sampling was used and results were analyzed by the statistical software program SPSS. Chi square was used to compare infection with the type of animal being examined. Since the average weight of a liver is about 900 gr. and equal weight of pieces locally condemned to a complete liver and monetary value of a liver is about 100,000 Rials, the nutritional value and economic losses caused by dicrocoeliosis was determined. Accordingly, 549/5 kg. of liver and 54950000 Rials were determined respectively. To extend these findings for total number of sheep and goats slaughtered annually in East Azerbaijan (408104) it was estimated that 27833 kg of liver and 2783300000 Rials were the weight of condemned liver and its monetary value respectively. The differences between infection and animal type were statistically significant.