اثرات دگر آسيبي خردل سفيد، بومادران زرد، مريم گلي، درمنه و برگ گردو بر لوبيا قرمز

The Allelopathic Effects of Sinapis alba L., Achillea millefolium L., Salvia nemorosa L., Artemisia incana L. and Walnut leaf on red Bean (Phaseolus coccineus L.)

در سال‌هاي اخير استفاده از اثرات دگر آسيبي در مديريت علف هاي هرز نظر بسياري از متخصصين را به خود جلب كرده است. به منظور بررسي اثرات عصاره آبي و مقادير مختلف پودر بقاياي گياهان خردل، بومادران، برگ گردو، مريم گلي و درمنه بر جوانه زني و رشد گياهچه لوبيا دو آزمايش جداگانه به صورت فاكتوريل، در قالب طرح كاملاً تصادفي، با 3 و 5 تكرار، به ترتيب در آزمايشگاه و گلخانه مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان غربي اجرا شد. در آزمايش اول پنج غلظت عصاره آبي گياهان ياد شده شامل عصاره صفر (شاهد)، 5/2، 5، 5/7 و 10 درصد بر روي بذور لوبيا اعمال گرديد. با افزايش غلظت در گياهان خردل، بومادران و مريم گلي درصد جوانه زني لوبيا كاهش يافت ولي عصاره آبي برگ گردو و درمنه تاثيري بر جوانه زني نداشتند. بيشترين اثر بازدارندگي بر طول ساقه چه و ريشه چه در گياه لوبيا به ترتيب با 5/90 و 2/83 درصد در غلظت 10 درصد خردل نسبت به شاهد مشاهده شد. در آزمايش دوم پودر بقاياي گياهان فوق به ميزان صفر(شاهد)، 33/0، 67/0، 1 و 33/1 درصد به خاك گلدان ها افزوده شد. بيشترين تاثير بازدارندگي بر ارتفاع بوته و سطح برگ لوبيا مربوط به مريم گلي بود كه باعث كاهش 6/35 درصد ارتفاع بوته و 1/57 درصد سطح برگ شد. پودر مريم گلي در غلظت 40 گرم در خاك، وزن خشك اندام هاي هوايي لوبيا را 4/54 درصد نسبت به شاهد كاهش داد، ولي برگ گردو با مقادير 10، 20 و30 گرم در خاك باعث افزايش اين وزن شد. حضور 30 و40 گرم پودر مريم گلي و 40 گرم پودر درمنه در خاك باعث كاهش وزن خشك ريشه به ميزان 7/33 درصد نسبت به شاهد شد. پودر مريم گلي به ميزان 40 گرم در خاك باعث كاهش وزن خشك دانه از 6/452 ميلي‌گرم (شاهد) به 6/257 ميلي‌گرم شد.

In the recent years application of allelopathic effects in weeds managment have attracted the attention of many researchers. To study the effects of water extracts and various amount of plants powder of Sinapis, achillea, salvia, artemisia and wanut leaf on seed germination and seedling growth of bean, two separate factorial experiments were carried out in completely randomized design, with 3 and 5 replications, under laboratory and greenhouse conditions in the Agricultural Research Center Western Azerbayjan. In the first experiment, five concentrations of weeds water extracts including 0 (control), 2.5, 5, 7.5 and 10 percents was applied on bean seeds. With increasing in concentration of Sinapis, Achillea and Salvia germination percentage of bean was decreased but Artemisia and Salvia hadn’t any effects on the germination. The most preventing effect on radicle and plumule lengths of bean were observed respectively in 90.5 and 83.2 percents with 10% Sinapis concentration. In second experiment soil of the pots was extended with plants powder in rates of 0, 0.33, 0.67, 1 and 1.33 percent. Decrease in plant height and leaf area were in Salvia, with 35.6% and 57.1%, respectively. Salvia concentration of 40 gr in soil, decreased total dry matter with 54% control, but Walnut leaf with amounts of 10, 20, 30 gr in soil increased than total dry matter. Existence of more than 30 gr Salvia and 40 gr Artemisia in the soil decreased 33.7% root dry weight compared to control. 40gr Salvia in soil decreased the dry weight of the seed from 452.6mg (control) to 257.6mg.