ارزيابي ويژگيهاي آللوپاتيك چند گياه دارويي بر برخي صفات جوانه زني و رشد اوليه گياه زراعي گندم و علفهرز يولاف وحشي

Use of Allelopathic Traits of Several Medicinal Plants on Some Germination Characteristics and Early Growth of Wheat and Wild Oat

آلودگي هاي زيست محيطي و ايجاد مقاومت در علف هاي هرز نسبت به علفكش ها، توجه پژوهشگران را به روش هاي كنترل بيولوژيك علف هاي هرز، مانند علفكش هاي طبيعي جلب كرده است. به منظور بررسي اثر آللوپاتيك (دگرآسيبي) ساقه و برگ گياهان دارويي شيرين بيان، رزماري، بابونه و اكاليپتوس بر ويژگي‌هاي جوانه زني و رشد اوليه ساقه چه هاي گندم (Triticum aestivum L.) و يولاف وحشي (Avena fatua L.)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 20 تيمار و چهار تكرار در آزمايشگاه غلات دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز در سال 1388طراحي و اجرا گرديد. نتايج آزمايش نشان داد كه اسانس رزماري بيشترين تاثير منفي را بر درصد جوانه زني، طول ساقه چه، طول ريشه چه، نسبت طول ساقه چه به ريشه چه، محتواي نسبي آب و آب بافتي هر دو گياه داشت. كمترين تاثير منفي بر درصد جوانه زني، طول ساقه چه، طول ريشه چه و محتواي آب بافتي در تيمارهاي اسانس اكاليپتوس و كمترين اثر بر محتواي آب نسبي در تيمارهاي اسانس شيرين بيان به دست آمد. بيشترين كاهش در نسبت طول ساقه چه به ريشه چه مربوط به اسانس بابونه بود. تاثير اسانس هاي ساقه، به جز بر درصد جوانه زني، بر ساير صفات مورد بررسي بيشتر از تاثير اسانس برگ بود. همچنين، يولاف وحشي نسبت به گندم پاسخ بيشتري به اسانس هاي رزماري و بابونه نشان داد. با توجه به نتايج اين پژوهش به نظر مي رسد كه بتوان در مبارزه با يولاف وحشي از اسانس هاي رزماري و بابونه با رعايت احتياط هاي لازم استفاده كرد.

Ecosystem pollution and weed resistance to herbicides have led researchers to pay more attention to natural herbicides. To examine allelopathic effects of liquorice, rosemary, chamomile and eucalypt on germination characteristics and early growth of wheat (Triticum aestivum L.) and wild oat (Avena fatua L.), a factorial experiment based on completely randomized design with 20 treatments and four replicates was conducted at Cereal Laboratory of College of Agricultural, Shiraz University, Iran in 2010. The results showed that rosemary essential oil had most negative effect on germination percentage (G%), seedling length (SL), radicle length (RL), shoot to root length ratio (S/R), relative water content (RWC) and total water content (TWC). The lowest negative effect on G%, SL, RL and TWC was obtained from eucalypt essential oil and the least effect on RWC was observed from liquorice essential oil treatments. Most reduction on S/R was obtained from chamomile essential oil. The effect of stem essential oil on all measured traits, except G%, was more than leaf essential oil. Also wild oat was found to be more responsive than wheat to rosemary and chamomile essential oils. Considering these results, it appeared that control of wild oat by using such essential oil as rosemary and chamomile might be possible under some conditions with appropriate cautions.