اثر نيتروژن بر رقابت يولاف وحشي (Avena fatua) با گندم (Triticum aestivum) در مرحله رشد رويشي

Effect of Nitrogen on Competition between Wild Oat (Avena fatua) and Wheat (Triticum aestivum) at Vegetative Growth Stage

به منظور بررسي اثر نيتروژن بر رقابت بين يولاف وحشي (Avena fatua) و گندم (Triticum aestivum) در مرحله رشد رويشي، آزمايشي در سال 1387 در گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. عامل اول شامل پنج تراكم (0، 2، 4، 6 و 8 بوته در گلدان) يولاف وحشي در شرايط تك كشتي و رقابت با گندم (در تراكم 8 بوته در هر گلدان) و عامل دوم شامل پنج سطح مختلف نيتروژن (1، 4، 8، 12 و 16 ميلي مولار) بود. آزمايش تا انتهاي مرحله رشد رويشي گندم (بر اساس تيمار تك كشتي و در سطح نيتروژن 8 ميلي مولار) بررسي شد. نتايج حاكي از تاثير معني دار نيتروژن و تراكم هاي يولاف وحشي بر تعداد پنجه و شاخص سطح برگ گندم و يولاف وحشي بود. تعداد پنجه گندم با افزايش سطح نيتروژن (تا 12 ميلي مولار) و كاهش تراكم علف هرز افزايش يافت، ولي اثر متقابل آن‌ها بر تعداد پنجه گندم معني دار نشد. در حالي كه اين اثر متقابل براي تعداد پنجه يولاف وحشي معني دار بود. اثرات متقابل فاكتورهاي آزمايش بر شاخص سطح برگ گندم نيز معني دار شد، به طوري كه عامل نيتروژن در سطح بالاي تراكم علف هرز (8 بوته در گلدان) و همچنين عامل تراكم علف هرز در سطح پايين نيتروژن (1 ميلي مولار) تاثير معني داري بر شاخص سطح برگ گندم ايجاد نكرد. اين موضوع نشان دهنده غالبيت گندم در سطوح پايين نيتروژن و غالبيت يولاف وحشي در تراكم هاي بالاي آن، در هنگام رقابت دو گياه بود. مقايسه بيوماس نسبي گندم و يولاف وحشي نيز اين فرضيه را تاييد كرد. به طور كلي نتايج نشان داد كه افزايش نيتروژن در طول مرحله رشد رويشي مي تواند توانايي رقابتي يولاف وحشي را هنگام تداخل با گندم افزايش دهد.

In order to study the effect of nitrogen on competition between wild oat (Avena fatua) and wheat (Triticum aestivum) at vegetative growth stage, a factorial experiment was conducted based on completely randomized block design with three replications in research greenhouse of faculty of agriculture, at Ferdowsi University of Mashhad in 2008. First factor was five densities (0, 2, 4, 6 and 8 plants per pot) of wild oat in pure stand and competition with wheat (at constant density of 8 plants per pot). The second factor was consisted of five levels of nitrogen (1, 4, 8, 12 and 16 mM). The experiment was finished at the end of vegetative growth stage of wheat based on monoculture treatment at 8 mM of nitrogen. Results showed the significant effects of nitrogen and wild oat’s densities on number of tiller and leaf area index of wheat. The number of tiller per plant in both plants increased when the nitrogen levels increased and/or the weed densities decreased. The interaction effect of wild oat densities and nitrogen levels on leaf area index of wheat was significant.The intraction effect was not affected by nitrogen in high levels of wild oat densities and by wild oat densities in low levels of nitrogen. It may demonstrate the dominance of wheat in the low nitrogen levels and wild oat in high densities when they compete each other in early stages of growth. Comparison of relative biomass of wheat at different levels of nitrogen supported this hypothesis. Results showed increasing the amount of nitrogen during the vegetative growth stage, can increase competitiveness of wild oat with wheat.