بازتوليد تاريخي نگرش‌هاي ذهني در انديشه سياسي عرب

Historical Reproduction of Attitudes in Arab political Thought

تحولات فكري جهان عرب را بايد حول چالش‌هاي سياسي و اجتماعي آن مورد تحليل قرار داد. جهان عرب در طول تاريخ خود با فراز و فرودهاي تاريخي بسياري مواجه بوده است. با مطالعه اين تحولات مي توان رويكردهاي فكري سه‌گانه در جهان عرب يعني؛ سلفي‌گرايي، سكولاريسم و همسازگرايي را در مراحل مختلف با تفاوت‌هايي بازشناسي كرد. طي يك قرن اخير، جريان‌هاي فكري جهان عرب كه از ريشه‌هاي تاريخي خود در طول قرن‌ها تغذيه شده‌اند، بار ديگر خود را بازسازي كرده‌اند. در حالي ‌كه سلفي‌گرايي عربي با رجوع به نصوص ديني و استناد به ظواهر كلام مقدس، به احياي ميراث عربي‌ـ ‌اسلامي مي‌پردازد و به كاربرد اصول عقل مدرن تمدن غرب چندان تمايلي ندارد، جريان سكولاريسم عربي‌ـ با همه گرايش‌ها و انشعاباتش‌ـ كنار نهادن دين از عرصه اجتماعي را توصيه مي‌كند و بر جذب اصول فكري تمدن غرب تاكيد مي‌كند. در اين ميان، جريان همسازگرايي عربي ضمن اعتقاد به كامل بودن دين اسلام و تمسك به جوهر و روح آن، تلاش دارد همسازي قابل‌ قبولي ميان ميراث عربي و دستاوردهاي تمدن غرب ايجاد كند و اين را از طريق باز تفسير نصوص ديني ممكن مي‌داند.

Intellectual developments of the Arab world should be analyzed with respect to the sociopolitical challenges the Arab world has experienced ups and downs throughout its long history. By studying this development, we discover the occurrence of triad scholarly approaches: retro respective, secularism and Conformity. Arabic retrospective approach by reference to the religious texts and holly Quran words as its face meaning applies with interpretation avoidance tries to revive Islam with its Arabic heritage without the tendency of applying the rationality of modern western civilization. Arabic secularism, with its various lines of thoughts, proposes the separation of religion from politics and application of western rationality in politics. Arabic conformity approach with having complete faith in Islamic principles tries to provide a flexible interpretation of Islamic principles for their conformity to that of western principles if such necessity arises in order to avoid obsoleteness of principle in mind.