روند، ساختار و كاركرد توسعه سياسي- اقتصادي از اصلاحات ارضي تا انقلاب اسلامي (1357-1340)

Process, Structure and Function of Political and Economical Development from the time of Shah’s Land Reform up to Islamic Revolution (1962-79)

توسعه، مهمترين شاخص رفاه اجتماعي است، زيرا در برگيرنده شاخص‌هاي كمي و كيفي است. توسعه زماني مي‌تواند آثار مثبتي بر جامعه داشته باشد كه پايدار يا موزون باشد. جهت حصول به توسعه پايدار يا موزون، بايد از همه ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هاي جامعه به شكل مطلوب استفاده كرد تا روند، ساختار و كاركرد توسعه سياسي- اقتصادي متناسب با شرايط و نيازهاي جامعه تدوين گردد. ايران در دوره پهلوي با وجود ثروت‌هاي هنگفت نفتي در طول سال‌هاي 1357-1340، بويژه در اواخر اين دوران، به واسطه بي توجهي به واقعيت‌هاي داخلي و خارجي نتوانست به توسعه سياسي- اقتصادي دست پيدا كند، زيرا الگوي توسعه كشور بيش از آنكه متناسب با شرايط داخلي باشد، طبق ساختارهاي كشورهاي توسعه يافته تدوين گرديد. به‌عبارت ديگر، عدم توجه كافي به ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هاي كشور، نه تنها نقش مثبتي در توسعه كشور ايفا نمي‌كرد، بلكه باعث عقب ماندگي و حيف و ميل سرمايه‌هاي كشور نيز گرديد، به عبارتي ديگر به رغم افزايش قيمت نفت و اصلاحات ارضي كه سبب افزايش قدرت اقتصادي مردم گرديد، توسعه پايدار شكل نگرفت.

Development is the most important social welfare indicator due to it’s inclusion of qualitative and quantitative indexes. Development could have positive impact on society if it is sustainable and balanced one. To achieve this end, proper use of all nation’s capacities and potentials is a must requirement to be realized. Only then, one could expect to have structure and function of economic and political development be adopted to the condition and the needs of society. Iran in Shah’s era, with large oil revenue in the period of 1962-79, failed to achieve desired economic and political development. The main reason for this failure was that the model of national development was mostly based on the models employed in developed nations rather than be accommodated to the nation’s internal realities. In other word, not paying enough attention to the level of nation’s capacity and potential not only did not exert a positive role in the nation’s development instead it led to the nation’s undevelopment and also capital embezzlement. Hence, in spite of rising oil revenue and land reform which increased the economic power of the people, however, sustainable growth did not materialized.