بازتاب «منطق‌الطير» عطار در قصيده «ياداشت‌هاي بشرحافي صوفي » صلاح عبدالصبور

The Reflex of Attārʹʹs (Manteq at-tayr) in the ode (Remembrance of suffi Bishr al Hafi) of Salah Abdol- Suboor

زبان صوفيانه يكي از مهم‌ترين ابزارهاي پرداختن به معاني سير و سلوك و مدارج عرفاني به‌شمار مي‌رود؛ زباني كه شاعران معاصر عرب از آن به‌خوبي بهره برده‌اند. عبدالصبور از جمله شاعراني است كه با ميراث عظيم تصوف ايراني آشنا بوده و به گفته خودش، آثار عطار و مولانا جزيي از شعرش به شمار مي‌روند. وي در قصيده «ياداشت‌هاي بشرحافي صوفي (مذكرات‌ الصوفي بشر الحافي)» كه در آن از قناع (صورتك) استفاده مي‌كند، تحت‌تاثير منطق‌الطّير عطار قرار گرفته است كه داستاني تمثيلي و نمادين از حركت نفس به‌سوي كمال مي‌باشد؛ به طوري كه قصيده در يك فضاي اگزيستانسياليستي به سوي «وحدت وجود» و «انسان كامل» در ‌حركت است و در‌نهايت بي‌آنكه به پايان برسد، به شكل مفتوح همچنان مي‌‌ماند. در اين پژوهش كه به روش ادبيات تطبيقي انجام مي‌گيرد با بررسي مشابهات دو اثر ياد‌شده، تاثيرپذيري قصيده «يادداشت‌هاي صوفي بشرحافي» از درونمايه سفرِ كشف حقيقت داستان مرغان منطق‌الطّير نشان داده شده است.

Mystically language is one of the most important tools for expressing the mystical meanings. The language which the contemporary arab poets have well benefited from it. Abdol- Suboor is one of those poets who has met with the great heritage of Iranian Sufism. According to the poet, Attar’s and Rumiʹs works constitute part of his poetry. His ode “Remembrance of suffi bishr al hafi”, has been affected by the (Manteq at-tayr) of Att?r, which is the story of allegorical and symbolic move toward self-perfection. He uses the mask method in this ode, so that, the ode is in motion, in an existential space towards the “pantheism” and “perfect man” and, finally, the form remains open without being finished. This research has used the method of comparative literature. By reviewing the similarities of the two works, it indicates that the ode “Remembrance of suffi Bishr al Hafi” has used the story theme of travel truth in the Att?rʹs (Manteq at-tayr)