بررسي الگوي تغذيه ي انحصاري با شير مادر و عوامل مرتبط با آن در كودكان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي ـ درماني شهر اميديه 1389

The Pattern of exclusive breastfeeding and related factors in children referred to health centers of Omidieh city in 2010

زمينه: تغذيه ي انحصاري با شير مادر مهم ترين جزي خط زندگي كودك مي باشد كه بيشترين اثر بخشي در ارتقاي سلامتي و پيشگيري از ببيماري هاي كودكان را دارد. شير مادر به دليل خواص منحصر به فردش ضامن سلامتي و رشد جسمي ـ رواني مطلوب براي كودك است. هدف از اين مطالعه تعيين شيوع تغذيه انحصاري با شير مادر تا سن 6 ماهگي و عوامل موثر بر آن در كودكان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي شهر اميديه بود. روش: در يك مطالعه ي توصيفي ـ تحليلي به طور مقطعي 400 كودك 6 تا 18 ماهه كه جهت دريافت مراقبت هاي روتين كودكان، در مدت نمونه گيري به مراكز بهداشت شهر اميديه مراجعه نمودند مورد بررسي قرار گرفتند. اطلاعات به وسيله پرسش نامه اي محقق ساخته كه روايي و پايايي آن در مراحل مقدماتي ارزيابي شده بود و مصاحبه با مادر جمع آوري گرديد. عوامل مرتبط با تغذيه ي انحصاري با استفاده از آزمون هاي كاي اسكور، تي تست و رگرسيون لجستيك تعيين شد. نتايج: شيوع تغذيه ي انحصاري با شير مادر تا 6 ماهگي در شهرستان اميديه 6/61% بود. تغذيه ي انحصاري با شير مادر با وزن بدو تولد، شروع تغذيه با شيرمادر بلافاصله پس از زايمان، توصيه اطرافيان به دادن شير خشك، استفاده از پستانك و آب قند، نوع زايمان، تعداد فرزندان و نحوه ي شيردهي داراي رابطه معني داري بود (p < 0/05). نتيجه گيري: عليرغم ميزان تغذيه ي انحصاري نسبتا بالا، با توجه به آن كه 4/39% كودكان مورد مطالعه تا 6 ماهگي جايگزين ديگري غير از شير مادر داشته اند، هنوز هم نقش آموزش مادران در زمينه تغذيه با شير مادر كليدي است. آموزش در مورد شروع تغذيه با شير مادر بلافاصله پس از زايمان و عدم استفاده از پستانك و آب قند از طرف مراكز بهداشتي و بيمارستان ها بايستي جايگزين آموزش هاي منفي و نادرست اطرافيان شود. همچنين بايد در جهت حمايت از شير مادر مشاوره هاي مناسب در زمينه ي انتخاب روش زايمان و نحوه ي شيردهي به كودك به مادران ارايه شود.

Background: Exclusive breastfeeding as the most important part of childrenʹs lifeline has the most efficacy in health promotion and prevention of diseases in children. Several lines of evidence emphasis on positive effects of breastfeeding on physical and mental child growth. The aim of this study was determinate prevalence of exclusive breastfeeding and related factors in children attending health centers of Omidieh Methods: In a descriptive –analytic study 400 children 6- 18 months who seek for receiving routine child health care, during the period of sampling were studied. Interview with mother, filling a questionnaire by trained questioner were used for data collection. Chi square, T test and Regression Logistic were done. Results: The prevalence of exclusive breastfeeding was 61.6%. A significant association was found between exclusive breast feeding and and birth weight, start breast feeding immediately after birth, encourage of family to artificial feeding , type of delivery and number of children .(p < 0.05). Conclusion: In spite of relative high prevalence of exclusive breastfeeding in children attending health center of Omidieh, role of education of mother about benefits of exclusive breast feeding must be in priority in health centers. Also education about immediately start of breast feeding after birth, avoid feeding of children with other things and choose of vaginal delivery is very important.