تاثير تاخير كاشت و تراكم بوته بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه هيبريد جديد آفتابگردان (Cms-26×R-103)

Effect of delay date and plant density on grain yield and yield components of sunflower (Cms-26´ R-103)

دستيابي به عملكرد مطلوب در آفتابگردان، مستلزم انطباق مراحل رشد رويشي و زايشي گياه با شرايط مساعد محيطي از طريق انتخاب تاريخ كاشت مناسب و استفاده از عوامل توليدي از جمله تراكم مطلوب بوته در واحد سطح مي‌باشد. جهت ارزيابي تاخير كاشت و تراكم گياه بر عملكرد و اجزاي عملكرد هيبريد جديد Cms- 26×R-103 آزمايشي بصورت كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي اجرا شد. تاريخ‌هاي كاشت در 5 سطح به فاصله 21 روز شامل 19 ارديبهشت، 9 خرداد، 0 3 خرداد، 20 تير و 10 مرداد كه در كرت‌هاي اصلي و تراكم بوته در 4 سطح6، 8 ،10 و 12 بوته در مترمربع كه در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه تاريخ كاشت بر تمامي صفات در سطح احتمال 1 درصد معني‌دار گرديد. بيشترين عملكرد دانه با 8/628 گرم در متر مربع از تاريخ كاشت اول (19 ارديبهشت) بدست آمد و با تاخير در كاشت، عملكرد دانه بطور قابل توجهي كاهش يافت. اثر تراكم بوته بر تمامي صفات اندازه‌گيري شده بجز تعداد دانه پر در مترمربع، درصد روغن و عملكرد دانه در طبق معني‌دار گرديد. بنابراين در تمامي تاريخ‌هاي كاشت با افزايش تراكم بوته عملكرد دانه و ماده خشك افزايش يافت. اثر متقابل تاريخ كاشت × تراكم بر تمامي صفات اندازه‌گيري شده به جز عملكرد دانه و ماده خشك معني‌دار نبود. در مجموع تحقيق حاضر نشان داد كه تاريخ كشت در فاصله 19 ارديبهشت تا 9 خرداد با تراكم 12 بوته در متر مربع بهترين تاريخ كشت و تراكم بوته به منظور بدست آوردن عملكرد مطلوب براي آفتابگردان رقم CMS-26×R-103 مي‌باشد.

In order to gain optimum yield in sunflower, it is necessary for the vegetative and reproductive phases of the plant to the happened simultaneously with the favorable conditions through a suitable sowing date and production factors such as optimum plant densities. to study the effects of delay date and plant density on yield and yield components of sunflower ( new hybrid of cms- 26× R- 103), an experiment was conduct in Seed and Plant Improvement Institute (SPII), karaj, Iran in 2006 in split plot design with complete randomized block with two factor of sowing date in 5 levels(may 9th may 30 th Jun 20 th Jul 11 th Jul 31 th) in main plots and plant density in 4 levels ( 6,8,10, 12 plant / m2) in subplots. The results showed that the effect of planting date on all traits was significant (p < %1). So that the highest grain yield was achieved for the first planting date (i.e. may 9th) with 628.8 g/m2 and a delay in sowing date, was accompanied by a significant decrease in grain yield. The effect of plant density was significant on all traits (p < %1), except Number of filled seeds per head, Oil percentage and yield per head. So with increase plant density, grain yield and dry matter increased for all planting date. Interaction plant density × sowing date on all traits was not significant (p < %1), except grin yield and dry matter. this research showed the planting during 9May to 30May with 12 plant /m2 are the best sowing date and plant density to obtain a suitable yield in helianthus annus var cms- 26× R- 103 in the district of the karaj, Iran.