بررسي علل زوال درختان چنار در شيراز * ‌

THE PATHOLOGICAL STUDY OF PLANE TREES DECLINE IN SHIRAZ CITY

زوال درختان چنار سال‌هاست كه به طور گسترده در شيراز و ديگر نقاط كشور وجود دارد. از 50 اصله درخت چنار با علايم زوال و سرخشكيدگي، از 41 درخت قارچ‌هايCytospora (%85/42)،Alternaria (%9/18)، Aspergillus (%71/12)، Nattrassia mangiferae (%22/3)، Penicillium (%05/3)، Rhizopus (%7/0)، Helminthosporium (%24/0)، Chaetomium (%21/0)، Coniothyrium (%21/0) و Ulocladium (%07/0) جداسازي شد. در اين تحقيق از شاخه‌هاي بريده چنار براي اثبات بيماري‌زايي جدايه‌هاي قارچي كه درصد فراواني بالايي داشتند استفاده شد. به استثناي Nattrassia mangiferae و چند جدايه Cytospora ديگر جدايه‌هاي مايه‌زني شده هيچكدام بيماري‌زا نبودند. مايه‌زني 10 جدايه بيماري‌زاي Cytospora به شاخه‌هاي بريده سيب، گردو، نارنج، ارغوان، توت سفيد، كاج، افراي شبه چناري، زبان گنجشك و چنار صورت گرفت كه تنها يك جدايه روي توت و پنج جدايه روي ارغوان علايم بسيار جزيي ايجاد كردند. براساس خصوصيات ريخت‌شناسي، جدايه‌هاي سيتوسپورا از درختان چنار در شيراز گونه Cytospora theryana تشخيص داده شدند. در اين گونه دو گروه مورفولوژيكي Cytospora و Cytophoma تشخيص داده شد. نتايج حاصله از آزمايشات صورت گرفته روي قابليت هدايت الكتريكي (EC) عصاره اشباع ، پ هاش و بافت خاك تا عمق 40 سانتي‌متري خاك اطراف 40 نمونه درختان چنار سالم و داراي علايم زوال نشان داد كه بافت خاك درختان سالم و در حال زوال يكسان، EC بين ds/m 4/2-2/0 و پ هاش خاك درختان سالم و درختان داراي علايم زوال نيز قليايي و بين 7/8-16/8 بود. با توجه به نتايج فوق قارچ‌هاي جدا شده نقشي در زوال نداشته و تصور مي‌رود كه با توجه به پ هاش بالاي خاك، كمبود عناصر غذايي قابل جذب نقش مهمي در زوال درختان چنار در شهرستان شيراز دارد.

Plane trees (Platanus orientalis) decline is prevalent in Shiraz and other parts of the country. From 50 plane trees with decline symptoms, forty one yielded several fungi such as Cytospera (42.85%), Alternaria (18.9%), Aspergillus (12.7%), Nattrassia mangiferae (3.22%), Penicillium (3.05%), Rhizopus (0.7%), Helminthosporium (0.24%), Chaetomium (0.2%), Coniothyrium (0.2%) and Ulocladium (0.07%). The fungi were inoculated to detached stem of plane tree. Only N. mangiferae and few isolates of Cytospora were pathogenic. From 41 isolates of Cytospora recovered, only 8 isolates were mildly pathogenic to detached but not to intact plane tree. From ten isolates of Cytospora inoculated to detached stem of Acer pseudoplatanus, Platanus orientalis, Magnolia grandiflora, Morus alba, Citrus aurantium, Malus communis, Juglans regia, Cercis siliquastrum, Fraxinus excelser and Pinus sp. only 1 isolate was pathogenic on M. alba and 5 to C. siliquastrum. None of the 40 Cytospora isolates caused infection of stem the above plants under natural conditions. On the basis of morphological characteristics the fungus was identified as Cytospora theryana. There was no significant differences among soil samples collected around declining and healthy plane tree in Shiraz in respect to soil, EC , pH and soil texture . It is concluded that plane tree decline in Shiraz city is as the result of various environmental and nutritional stresses which predisposed trees to various opportunistic fungi.