زنجرك Circulifer haematoceps ، ناقل ويروس ايراني پيچيدگي بوته چغندرقند،irculifer haematoceps C *

Circulifer haematoceps, the vector of the Beet curly top Iran virus

بيماري پيچيدگي بوته چغندرقند يكي از عوامل خسارت زاي كشت چغندرقند به حساب مي آيد و به دليل ايجاد اپيدمي هاي شديد، وسيع و غيرقابل پيش بيني تا به حال مورد توجه زيادي قرار گرفته است. مشاهدات گذشته نشان داده است كه اين بيماري به دليل كوتاه بودن دوره توليدمثل، فراواني بالاي زنجرك هاي ناقل و توانايي تغذيه آنها از گونه هاي متنوع گياهي، در مدت كوتاهي به سرعت در يك منطقه پخش مي شود. حداقل پنج گونه ويروس متعلق به جنس Curtovirus (تيرهGeminiviridae ) به عنوان عوامل ايجادكننده بيماري پيچيدگي بوته چغندرقند معرفي شده اند كه از بين آنها دو گونه ويروس ايراني پيچيدگي بوته چغندرقند (BCTIV) و ويروس پيچيدگي شديد بوته چغندرقند (BSCTV) از ايران گزارش شده اند. پيش از اين دو گونه زنجرك Circulifer haematocepsو C. tenellusبه عنوان ناقل ويروس پيچيدگي بوته چغندرقند (BCTV) گزارش شده اند ولي اين مطالعات مربوط به زماني است كه BCTIV وBSCTV از هم تفكيك نشده بودند. لذا براساس مطالعات قبلي معلوم نبود كه آيا هر دو ويروس يا تنها يكي از آنها با زنجرك هاي مزبور قابل انتقال هستند. طبق گزارش فتاحي و همكاران (1389) BSCTV با زنجرك C. haematocepsقابل انتقال است. در تحقيق كنوني، انتقال BCTIV مورد بررسي قرار گرفته است. به منظور تعيين ناقل BCTIVاز مزارع چغندرقند آلوده به بيماري پيچيدگي بوته در استان فارس (شهرستان هاي مرودشت، زرقان، اقليد) با دستگاه D-VAC تعداد زيادي زنجرك جمع آوري شد. براساس شكل شناسي، جمعيت حشره غالب haematoceps C. تشخيص داده شد. در نهايت به زنجرك هاي جمع‌آوري شده از يك مزرعه چغندرقند واقع در مرودشت فرصت داده شد طي چند مرحله روي گياهان چغندرقند سالم در گلخانه زاد و ولد نموده و از پوره هاي تازه تولد شده آنها براي انتقال BCTIV استفاده شد. از سوي ديگر براي تهيه گياه منبع آلوده به BCTIV، تعدادي گياه چغندرقند در مرحله شش برگي با يك همسانه عفونت زاي جدايه زرقان BCTIV (ساخته شده در مركز تحقيقات ويروس شناسي گياهي) به روش آگرواينوكوليشن مايه زني شدند. براي گيرش ويروس تعدادي زنجرك روي يك گياه چغندرقند مايه‌زني شده به روش آگرواينوكوليشن انتقال داده شدند و به آنها اجازه داده شد تا به مدت 4 روز از اين گياهان تغذيه كنند و سپس به گلدان حاوي گياهچه سالم چغندرقند در مرحله 2 برگي (5 زنجرك به ازاي 3 گياهچه با 3 بار تكرار)، انتقال داده شدند و به آنها اجازه داده شد به مدت 6 روز از اين گياهان تغذيه نمايند. علايم بيماري شامل پيچيدگي و راست ايستادن برگ ها و تورم رگبرگ ها در پشت برگ تمام گياهان مايه زني شده، پس از 14 روز از زمان مايه زني، مشاهده شد. وجود اين ويروس در اين گياهان از طريق انجام آزمونPCR با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي BCTIVبه اثبات رسيد. بدين ترتيب انتقال BCTIVمانند BSCTV كه قبلا مشخص شده بود، توسط زنجرك C. haematoceps به اثبات رسيد. اين اولين گزارش انتقال BCTIV با زنجرك C. haematoceps در آزمايش‌هاي گلخانه اي مي باشد.

Beet curly top is a disease of sugar beet which has been in the center of attention due to its unpredictable epidemics and its economic importance. It has been shown that due to short life cycle and high populations of the leafhopper vector, the disease often spreads very rapidly in a region. At least five virus species of the genus Curtovirus (Geminiviridae) are recognized as the cause of beet curly top disease. Two of these species, namely, Beet severe curly top virus (BSCTV) and Beet curly top Iran virus (BCTIV) have been reported from Iran. Two leafhopper species, Circulifer haematoceps and C. tenellus, have been reported as the vector of Beet curly top virus before recognition of different species (Fattahi et al., 2010). Therefore, it was not certain whether one or both viruses are transmitted by the leafhoppers. Recently, it was shown that C. haematoceps could transmit BSCTV from sugar beet plants infected via an infectious clone of the virus. In the present study, the possibility of transmission of BCTIV by C. haematoceps was examined. Leafhoppers were collected in sugar beet fields of northern Fars province using D-Vac. The dominant species was C. haematoceps. The leafhoppers were allowed to breed on healthy sugar beet in the greenhouse. The newly born nymphs were placed on sugar beet plants previously agroinoculated with an infectious clone of BCTIV (Zarghan isolate) for an acquisition access period of four days, and then transferred to healthy seedlings at 2-leaf stage (5 leafhoppers / 3 seedlings). Typical symptoms of curly top appeared on all inoculated seedlings after two weeks. Presence of BCTIV in symptomatic test plants was verified by PCR using specific BCTIV primers. The experiment was repeated two more times with similar results. It is concluded that like BSCTV, BCTIV is transmitted by C. haematoceps under greenhouse condition.