اثرات تداخلي علف‏هاي هرز همراه خربزه بر صفات كمي و كيفي آن در شرايط رقابت چند گونه‏اي با پوشش طبيعي

Natural Occurring Weed’s Interference in Melon Quantity and Quality

رفتار علف‏هاي هرز، هنگامي كه تركيبي از آن‏ها به صورت مشترك با گياه زراعي رقابت مي‏كنند با شرايطي كه به تنهايي در كنار گياه زراعي قرا مي‏گيرند، متفاوت است. اين تحقيق در سال 1386 در يك مزرعه خربزه واقع در مركز تحقيقات كشاورزي خراسان رضوي انجام شد كه در آن تراكم و وزن خشك نهايي علف‏هاي هرز همراه خربزه در پوشش طبيعي با صفات خربزه، شامل طول بوته و شاخص‏هاي كمي و كيفي عملكرد ميوه با استفاده از روابط رگرسيوني چند متغيره گام به گام مورد تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه شاخص وزن خشك علف‏هاي هرز نسبت به تراكم، برآورد بهتري از روابط آن‏ها را با صفات مورد بررسي بيان مي‏كند. بر اساس ضرايب به‌دست آمده، علف‏هاي هرز همراه خربزه به دو گروه تقسيم شدند. گروهي بر صفات خربزه اثر هم‏كاهي داشتند و گروه ديگر هم ‏افزا بودند. در برآيند اثرات رقابت اشتراكي، علف‏هاي هرز توق، تاج‏خروس، و تاجريزي، جزو دسته هم كاه قرار گرفتند كه موجب آسيب خربزه شدند در حالي كه اثرات سلمه‏تره و خرفه به‏صورت هم‏افزايي بروز كرد. اين گونه‏ها با كاهش اثرات منفي ساير علف‏هاي هرز موجب كاهش ميزان آسيب آن‏ها به خربزه گرديدند. نقش رقابتي اويارسلام، با وجود جمعيت بالا در اين جوامع، خنثي بود و ضرايب آن نه در تراكم و نه در وزن خشك معني‏دار نشد. اين آزمايش همچنين نشان داد كه عملكرد وزني ميوه بيش از ساير صفات مانند رشد بوته، تعداد و كيفيت ميوه‏ي خربزه تحت تاثير علف‏هاي هرز قرار مي‏گيرد. بر اين اساس شيريني ميوه در اين تحقيق فقط تحت تاثير علف‌‌هرز توق قرار گرفت.

Weedʹs behaviors differ in a multiweed-crop competition system compare to a mono weed-crop competition system. The present investigation was carried out in Mashhad, Iran, to study the effect of weeds, which emerged naturally in a multi species community along side with melon, on quantitative and qualitative characteristics of the crop during 2007. Thirty five plots were selected randomly in a girded filed. Weeds were allowed to compete freely with melon by the harvest time in 32 plots. The other 3 plots were weeded during crop development. Weed sampling was conducted prior to melon harvesting. Density, frequency and dry mater were recorded species-wise. Maximum melon plant growth and yield indices were also recorded. Stepwise multivariate regression equations were established to determine the competitive relation between population and dry matter of each weed species and melon characteristics. Results revealed that dry matter had more significant relation with characteristics under study compare to weed density. Weeds showed two adverse competitive responses. According to their effects on melon traits, weeds were divided in antagonistic and synergistic groups. Lesger burdock, redroot amaranth, and black nightshade were antagonistic while fat hen and common porcelains were synergetic. Nut grass had a null effect. Results also showed that yield was more affected by weeds than other melon yield components.