اثر تاريخ كاشت بر صفات مورفولوژيك، عملكرد و ميزان اسانس بومادران هزار برگ (Achillea millefolium subsp. millefolium.) در شرايط آب و هوايي مشهد

Effect of the Date of Planting on Morphological Characteristics, Yield and Essential Oil Content of Achillea millefolium sub sp millefolium.L in Mashhad Climatic Conditions

به منظور تعيين بهترين تاريخ كاشت بومادران هزار برگ در شرايط آب و هوايي مشهد، آزمايشي بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 4 تيمار شامل تاريخ‌هاي مختلف كاشت (15 تير، 10 مرداد، 10 شهريور و 15 مهر) و 4 تكرار، در مزرعه گروه علوم باغباني دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا گرديد. در طي مراحل مختلف رشدي و در پايان آزمايش مدت زمان و درجه روز از كاشت تا ساقه دهي و گلدهي، ارتفاع گياه، تعداد جست، تعداد گل آذين هاي جانبي، قطر و ارتفاع گل آذين، وزن خشك گل آذين، درصد اسانس، عملكرد اسانس و ميزان بيومس كل اندازه گيري شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه همه صفات فوق تحت تاثير تاريخ كاشت قرار گرفتند. در تاريخ كشت اول، بوته‌ها داراي ارتفاع بلند (116 سانتي متر) و گل آذين هاي درشت (97/9 و 72/8 سانتي متر، به ترتيب قطر و ارتفاع گل آذين) بودند. اكثر صفات مورد بررسي (تعداد جست و گل آذين هاي جانبي، وزن خشك گل آذين و بيومس كل) در تاريخ كاشت 10 مرداد از بالاترين ميزان و در تاريخ كاشت چهارم (15 مهر) از كمترين ميزان برخوردار بودند. بيشترين درصد اسانس (17/0) مربوط به تاريخ كشت چهارم و كمترين ميزان (13/0) مربوط به تاريخ كاشت دوم بود ولي از نظر عملكرد اسانس بيشترين و كمترين ميزان (77/1 و 87/0 ميلي ليتر) به ترتيب مربوط به تاريخ هاي كاشت 10 مرداد و 10 شهريور بود. به طور كلي نتايج نشان داد كه در شرايط آب و هوايي مشهد تاريخ كاشت 10 مرداد مناسبترين تاريخ كاشت جهت اين گونه بومادران مي باشد.

To study the effect of planting date on morphological characteristic, yield and essential oil content of Achillea millefolium sub sp millefolium.L., an experiment in a randomized complete blocks design (RCBD) with four treatments including four planting date (6 July, 1 August, 7 September and 7 October) in four replications was conducted. During the growing stage and at the end of experiment period, following factors were measured: time and growth degree day (GDD) to bolting and flowering, plant height, shoot number, lateral inflorescence numbers, inflorescence diameter and height, inflorescence yield, essential oil percentage and yield and total biomass. Our results indicated that planting date affects all of the measured factors. In the first planting date, the plants were tall (116 cm) and had big inflorescence (9.97 and 8.72 cm for inflorescence diameter and height respectively). Most measured traits (shoot and lateral inflorescence number, inflorescence dry weight and total biomass) had highest value in the August 1st planting date and lowest value in forth planting date (7 October 7th. Essential oil percentage was affected by planting date and the highest essential oil percentage (0.17) was produced in 7 October and the lowest (0.13) was obtained in August 1st planting date but the maximum and minimum essential oil yield (1.77 and 0.87 ml) relation with 1 August and 7 September planting date respectively. In conclusion, 1 August is the best date for sowing of the plant. In general, The first of August was the best planting date for this Achillea species in Mashhad climate.