اثر زمان و مقادير مختلف كاربرد برگي فسفر بر باروري و تعداد دانه در سنبلچه هاي گندم (Triticum aestivum L.)

Effect of Amount and Time of Phosphorus Foliar Application on Fertility and Number of Seeds Per Spikelets of Wheat (Triticum aestivum L.)

به منظور ارزيابي اثر زمان و مقادير مختلف كاربرد برگي فسفر بر باروري سنبلچه ها و همچنين تعداد و وزن دانه در سنبله گندم، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با 4 تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل سطوح مختلف كود فسفر (شامل شاهد آب مقطر و 2، 4، 6 و 8 كيلوگرم در هكتار KH2PO4) و زمان هاي مختلف محلول پاشي (شامل مرحله دو گره در ساقه، مرحله خوشه رفتن و مرحله اتمام گلدهي) بود. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد كه كاربرد برگي فسفر، اثر معني-داري بر تعداد دانه در سنبله داشت به طوري كه با افزايش ميزان كود فسفر تعداد دانه در سنبله افزايش يافت. همچنين مقادير بالاي كود فسفر، موجب بارورشدن سنبلچه هاي انتهايي و تشكيل دانه در اين سنبلچه ها گرديد. از طرفي مشخص شد بهترين زمان جهت محلول پاشي كود فسفر، مرحله خوشه رفتن بود و كاربرد برگي فسفر در اين مرحله موجب افزايش تعداد دانه در سنبله و باروري سنبلچه هاي انتهايي گرديد. نتايج آزمايش نشان داد كاربرد برگي كود فسفر اثر معني‌داري بر وزن دانه در سنبله و سنبلچه ها داشت به طوري كه با افزايش ميزان كود فسفر مجموع وزن دانه در سنبله و سنبلچه ها افزايش يافت.

In order to evaluate effects of different amounts and timing of foliar phosphorus applications on spikelets fertility and number and weight of kernels, an experiment based on RCBD was performed with four replications in Agricultural Research Farm, University of Birjand. Treatments were different amounts of foliar phosphorus levels [including control (distilled water), 2, 4, 6, and 8 kg ha-1 KH2PO4], and different times of application (at two nodes, heading, and end of flowering). Results showed that foliar phosphorus application significantly influenced kernel number per spike, so that increasing phosphorus fertilizer amounts led to increased kernels in spike. Indeed, higher P applications resulted in fertilization and grain set in the uppermost spikelets. The heading stage was appeared to be the best time for foliar P application, leading to more grain set in spike, especially in terminal spikelets. Results showed that foliar P application influenced total grain weight per spike and spikelets significantly, as increasing of P fertilizer amounts led to increased grain weight in spike and spikelets.